Pravda

Srpska tajna služba BIA do sada je predala Arhivu Srbije više od 80.000 “ličnih fascikli”, od kojih neke imaju po 10.000 stranica. U više navrata od 2003. istorijska građa tajne policije predavana je pre svega Arhivu Srbije i nešto malo Istorijskom arhivu grada Beograda. Arhive su, međutim, internim statutima ograničile dostupnost dokumenata široj javnosti. Do sada su uvid u deo građe imali samo članovi državnih komisija i retki naučni radnici na projektima. Od četiri ključne mere, kojima bi se udarili temelji zdravog demokratskog društva - otvaranje arhiva, lustracija, rehabilitacija i restitucija - koje su sprovodile sve zemlje sa komunističkim nasleđem, u Srbiji je do danas sprovodena samo jedna, a ostale polovično ili nikako. - Otvaranje dosijea tajne policije i slične dokumentacije je temeljna mera koja se nametala u svim društvima koja su izlazila iz autoritarnog sistema i gradila demokratiju - ističe dr Srđan Cvetković, istoričar. Doušnici Tajna policija, oličena pre svega u službama državne bezbednosti, Ozni, Udbi, SDB, RDB, kao i u vojnim agenturama KOS i VOS i diplomatskoj SID, godinama je prikupljala informacije o građanima i držala pod kontrolom na stotine hiljada doušnika i hiljade agenata i saradnika. Za Srbiju se zato decenijama govorilo da je policijska država. Na stotine hiljada ljudi bilo je direktno ili indirektno oštećeno delovanjem represivnog aparata. Nezvanično se govori o postojanju čak tri miliona dosijea o proganjanima, a u okviru toga o čak pola miliona ubijenih ljudi. Ova spekulacija je plod višegodišnjih stradanja srpskog i jugoslovenskih naroda od “političke policije”, zaštitnika najpre režima Josipa Broza, a potom sistema Slobodana Miloševića. I Tito i Sloba su imali svoje agenture, specijalne odrede i jedinice za tajne likvidacije političkih protivnika. U vreme FNRJ i SFRJ to su bile službe bezbednosti poznate po svojim skraćenicama i zločinima - OZNA (Odeljenje za zaštitu naroda), UDBA (Uprava državne bezbednosti) i SDB (Služba državne bezbednosti). Uz njih je delovao vojni odred KNOJ. U doba SRJ i države SiCG političke neistomišljenike progonili su RDB (Resor državne bezbednosti) i JSO (Jedinica za specijalne operacije). Razotkrivajući mračne godine Srbije, istoričar Srđan Cvetković je jedini tačno utvrdio da je, na primer, na Golom otoku bilo 16.500 zatočenika. Pronašao je 600 fotografija žrtava “divljeg čišćenja ljudi” u Srbiji, kao i originalne filmske snimke sa eshumacije tajnih grobnica u Srbiji. Naučno je utvrdio da je kroz srpske zatvore prošlo na desetine hiljada seljaka u operaciji “obavezni otkup”, jer nisu mogli državi da isporuče žito i meso, ili su se opirali kolektivizaciji na selu. - U Smederevu, Bežaniji i Dolovu su ti seljaci ubijani. Bilo je to u vreme gladne 1950. godine - podseća Cvetković. Preporuke EU I pored jasne preporuke EU, zbog nedostatka političke volje i spremnosti stranaka na vlasti da se suoče sa istorijskim istinama, krvave tajne službi državne bezbednosti ostale su sakrivene i od pisaca istorije i od javnosti. - Potpuni pristup arhivskoj građi službi državne bezbednosti pomogao bi da se do kraja demistifikuju priče o prirodi komunističkog režima, mehanizmima i žrtvama represije o kojima i dalje postoje suprotstavljena gledišta. A tek otvaranjem arhiva i dolaskom do objektivnih informacija o funkcionisanju represivnog aparata i razmerama zločina režima, moglo se ići dalje sa merama lustracije, rehabilitacije, restitucije i na zdravim temeljima graditi demokratsko društvo i institucije - kaže Cvetković, koji je autor knjige “Između srpa i čekića” o metodima političke represije u Srbiji od 1944. do 1985. godine.

Pročitajte još:Imamo li novca? Srbija daje 5 miliona za obnovu Palestine!U decembar ulazimo sa drastično manjim primanjima!

Cvetković je bio je sekretar Državne komisije za otkrivanje grobnica masovnih pogubljenja i otkrio 200 lokacija stratišta sa najmanje 60.000 žrtava, ali je zbog nezainteresovanosti države za ovaj proces, podneo ostavku. Prvi je javno na naučni način prikazao zločine srpskih tajnih službi nad vlastitim narodom. Za svoju izložbu “u ime naroda” koristio je dokumenta tajnih službi Jugoslavije, ali i istorijsku građu Slovenije, Hrvatske, BiH, Mađarske i Rusije. Sada radi dokumentarni film o masovnim, grupnim i pojedinačnim zločinima tajnih službi. - Otvaranje dosijea imalo bi svoju moralnu, političku i društvenu funkciju. Neke tajne i ubistva iz skorije prošlosti bili bi razrešeni. Upućena bi bila jasna politička poruka o raskidu sa totalitarnim nasleđem, a pomoglo bi i društvenom ozdravljenju i rehabilitaciji žrtava - dodaje dr Cvetković. Izvor: Novosti