Pravda

Ali ko je zapravo ugroženiji – Hrvati u Srbiji, ili Srbi u Hrvatskoj? Pogotovo kada se zna da je poslednjih dvadesetak godina Hrvatsku napustilo više od 400.000 Srba. – Što se tiče proklamovanih prava, Hrvati u Srbiji nemaju nekih ozbiljnijih primedbi, što se ne može reći kada govorimo o njihovom ostvarivanju. Poznato je da u Srbiji vladavina prava i funkcionisanje pravne države ima brojne deficite. Bili smo svedoci da su postojale i namerne opstrukcije najviših državnih funkcionera u ostvarivanju manjinskih prava. Recimo, 12 godinadržava nije štampala nijedan udžbenik na hrvatskom jeziku. Hrvati nemaju predstavnika u republičkoj Skupštini, a Republički savet za nacionalne manjine nije se sastao gotovo pet godina – kaže za „Politiku” Tomislav Žigmanov, publicista iz Subotice i direktor Zavoda za kulturu vojvođanskih Hrvata, ustanove koju su osnovali Skupština AP Vojvodine i Hrvatsko nacionalno vijeće Republike Srbije. Položaj hrvatske zajednice treba posmatrati u kontekstu Srbije kao države s još uvek nekonsolidovanom demokratijom, navodi Žigmanov. – Većina Hrvata je u nepovoljnom ekonomskom položaju. Na kraju, ali ne i manje važno, Hrvati u Srbiji još uvek se ne osećaju dovoljno sigurno, strah je deo njihovih egzistencija. To je posledica činjenice da su oni bili žrtve etnički motivisanog nasilja tokom devedesetih godina, posebno u Sremu, a politike suočavanja s prošlošću su izostale. Kontinuirano je prisutno u velikom procentu i antihrvatsko raspoloženje, što još uvek zna da rezultira i etnički motivisanim nasiljem, koje, kada se dogodi, ne prate i adekvatne reakcije policije i pravosuđa – pojašnjava hrvatski književnik. U mestima gde je hrvatski jezik u službenoj upotrebi ne postoje višejezične table, a dokumenta se ne izdaju na hrvatskom, dodaje naš sagovornik. – Nije rešeno pitanje obrazovanja nastavnog kadra, nema licenci za to ko može da predaje. Hrvati su izrazito nezastupljeni, prvenstveno u institucijama i ustanovama čiji je osnivač Republika.Na primer, u MUP-u je pet puta manje Hrvata u odnosu na njihov udeo u stanovništvu. Nešto je povoljnija situacija u telima AP Vojvodine, a u lokalnim samoupravama imamo različite prilike, od koliko-toliko prihvatljive zastupljenosti, pa do visoke nezastupljenosti – objašnjava Tomislav Žigmanov. Sa druge strane, predsednik Koalicije udruženja izbeglicaMiodrag Linta ističe za naš list da su prava Srba u Hrvatskoj regulisana Ustavnim zakonom o pravima nacionalnih manjina iz 2002, kao i drugim zakonima i propisima, ali da Hrvatska ne poštuje sopstvene pravne akte. – Ustavnim zakonom predviđena je ravnopravna upotreba jezika i pisma nacionalne manjine na području opština i gradova gde čine najmanje trećinu stanovništva. Po popisu stanovništva iz 2011, u 21 opštini i dva grada, gde Srbi čine preko 33 posto stanovništva, postoji obaveza da se srpski jezik i ćirilica upotrebljavaju kao službeni jezik i pismo – napominje Linta. U većini lokalnih samouprava gde Srbi čine više od trećine stanovništva, nisu postavljene dvojezične table na ispostavama državnih institucija, kao što su Hrvatska pošta, policija, Centar za socijalni rad, državna uprava, Hrvatske šume, škole, poreska uprava, domovi zdravlja i drugo, dodaje Linta. – Ni u jednoj lokalnoj samoupravi nisu postavljeni dvojezični natpisi naselja, opština i gradova. S druge strane, italijanska nacionalna manjina u Istri ima sva prava, bez obzira na to što je zastupljenost ove manjine u samo jednom gradu iznad 33 odsto. Pravo na dvojezičnost već dugi niz godina koriste i Mađari i Česi na području Slavonije i Baranje – podseća sagovornik.

Pročitajte još:

Hram Svetog Save oslikaće ruski slikari

Studentski protest se širi Srbijom!

Pripadnicima nacionalnih manjina hrvatski Ustavni zakon obezbeđuje i zapošljavanje u organima države uprave, policiji, pravosuđu, proporcionalno učešću u ukupnom stanovništvu, ali je u praksi i ova odredba ostala gotovo mrtvo slovo na papiru, navodi Linta. – Ustavni zakon se delimično poštuje u oblasti obrazovanja. Na području istočne Slavonije postoji desetak škola u kojima srpska deca uče na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu, ali nijedna srpska škola još nije dobila zvaničnu registraciju u Trgovačkom sudu u Osijeku. Mađarske i italijanske škole su dobile registraciju. Ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina poštuje se što se tiče proporcionalne zastupljenosti u predstavničkim telima na lokalnom nivou, ali je u praksi uticaj na rešavanje brojnih problema veoma mali – kaže Miodrag Linta. Izvor: Politika