BEOGRAD - Bliži se 20. oktobar, Dan oslobođenja Beograda, a ove godine proslavlja se i jubilej jer je prošlo okruglo 70 godina od kad je prestonica Srbije uz pomoć Crvene armije oteta iz ruku Nemaca.
Tim povodom, američki ambasador Majkl Kirbi pobunio se zašto na proslavu prema najavama dolazi ruski predsednik Vladimir Putin. Zato, da se podsetimo kako je saveznička američka avijacija pokušala da "oslobodi" Beograd nešto ranije, na pravoslavni Vaskrs iste godine, i još nekoliko puta nakon toga. U savezničkim bombardovanjima od aprila do septembra 1944. godine, poginulo je više od 4.500 Beograđana. Beograd su anglo-američke vazdušne snage tokom Drugog svetskog rata bombardovale 11 puta. Infrastruktura u Beoradu je bombardovana tri puta u aprilu, dva puta u maju, po jednom u junu i julu i četiri puta u septembru 1944. Najteže žrtve zabeležene su tokom aprilskog bombardovanja 16. i 17. aprila 1944. godine, što se poklopilo sa prvim i drugim danom pravoslavnog Uskrsa te godine.
Glavna jedinica u ovoj akciji bila je američka 15. vazduhoplovna jedinica, sa bazom u Fođi na jugu Italije. Učestvovalo je 600 bombardera, koji su sa 3.000-5.000 metara ispuštali „tepih bombe“. Protivavionska odbrana nije postojala. Bombardovanje je nastavljeno većim intenzitetom 17. aprila, kada je pogođen koncentracioni logor Sajmište. U logoru je poginulo 60 logoraša, a oko 150 je ranjeno. Više poginulih je bilo tokom 16. aprila. Stanovništvo Beograda je u to vreme verovalo da je bombardovanje uvod u vojnu invaziju saveznika. Beograd je od strane saveznika ponovo bombardovan 21. aprila, 24. aprila, 18. maja, 6. juna, 8. jula, i 3. septembra 1944. Po nemačkim izvorima poginulo je 1.160 Beograđana, 343 nemačkih i 96 italijanskih vojnika, od toga 250 nemačkih vojnika na glavnoj železničkoj stanici, a u skladištu Banovo Brdo 46 Nemaca i 96 Italijana. Povređeno je preko 5.000 civila.
Preliminarni podaci do kojih je došla Jugoslovenska vlada u izbeglištvu govorili su o
oko 3.000 žrtava u Beogradu i 1.200 u Zemunu. Arhivska građa u Zemunu govori o 154 poginula i sahranjena čoveka. Po podacima beogradskih groblja, sahranjeno je 453 identifikovana leša, 104 neidentifikovanih muških, 93 ženskih i 28 dece (ukupno 668). Prilikom uskršnjeg bombardovanja 1944. godine srušeno je tadašnje porodilište u Krunskoj ulici, koje je bilo na mestu gde se danas nalazi Zavod za zaštitu zdravlja studenata. Razaranja su bila najveća u oblasti Bajlonove pijace gde je poginulo 200 ljudi od zalutale bombe. Pogođena jePalata Albanija (pogođeno je sklonište u kome su svi izginuli), Terazije, Tehnički i Pravni fakultet, više bolnica, humanitarnih institucija i crkava.
Na jednoj od neeksplodiranih bombi je bio natpis: „Srećan Uskrs!“. Prema nemačkim procenama stradalo je oko 4.000 ljudi, a prema procenama ambasade SAD 2.271. Nakon oslobađanja Beograda, ambasada SAD je obavila je procenu štete nastale savezničkim i nemačkim bombardovanjem. Ukupna šteta nastala bombardovanjem iznosila je 220.150.000 dinara (3.992.000 $ po kursu iz 1939. godine). Od ovog iznosa udeo američkog bombardovanja u stambenoj šteti iznosi 1.222.000, a na stvarima 1.270.000 $. Šteta nastala nemačkim bombardovanjem 1941. godine procenjena je na 1.100.000 $, pri čemu kod nemačkog dela, najviše štete nad imovinom građana pripisano je direktnoj pljačci. Britanska sredstva izveštavanja su izvestila da je bombardovanje Beograda izvršeno na Titov nalog.
Izvor: Pravda, Vikipedija
Pročitajte još:Kirbi: Zašto dolazi Putin u Beograd?