Pravda

Iz izveštaja nekih lokalnih listova, kao i domaće turske štampe i novina „Milijeta“ i „Zamana“, prvo što sam shvatio je postojanje temelja ove istorijske vizantijske crkve, o čemu su prvi ispričali neki piloti aviona za merenja i kartografiju koji su leteli iznad jezera. Prve reference su stigle od samih Turaka koji su pričali o postojanju velike istorijske crkve iz četvrtog veka posvećene svetom apostolu Petru, odnosno, smatra se da je to bio jedan od prvih velikih hramova koji su krasili ondašnju svegrčku pravoslavnu Malu Aziju. Informacija se odnosila na istorijski objekat koji se nalazio u jezeru na oko 20 metara od obale i dubini od dva metara ispod površine vode. Kako je saopštio predsednik Arheološkog odeljenja za Uludag Univerziteta u Bursi, Mustafa Sahin, na tom mestu, gde se nalaze ruševine crkve, bazilike, takođe treba da leže i temelji lokalnog parlamenta iz rimsko doba. Profesor Sahin smatra da je pored rimskog zdanja bila izgrađena i veličanstvena crkva, kao što je prikazana na fotografiji i verovatno je dominirala čitavim regionom. - Istorijski podaci nam govore, naglašava turski profesor, da se sa izgradnjom hrama započelo 313 godine, neposredno nakon što je hrišćanstvo sa Konstantinom Velikim odnelo pobedu. Ovaj značajni događaj označava početak izgradnje i drugih velelepnih hramova uzduž i popreko po Maloj Aziji, u svim gradovima gde je živela hrišćanska populacija i u svim rimskim provincijama. Pretpostavlja se, da je crkva nakon velikog zemljotresa koji je 740 godine posle Hrista pogodio regiju, potonula u jezero, da bi se nakon tolikog vremena, danas opet pojavila. Očigledno da je u prošlosti oko Nikeje bilo mnogo zemljotresa, kao i veliki zemljotres 1999 godine, koji je još više potonuo crkvu ispod površine jezera. Danas i pod nepoznatim uslovima, hram se ponovo pojavio baš na fotografijama opštinske ekipe iz Bruse prilikom snimanja terena u cilju „istraživanja istorijskog nasleđa i snimanja iz vazduha“, kada je turski avion leteo nad jezerom i fotografisao okolinu. Prema istorijskim podacima, grad Nikeja je prevashodno poznat kao mesto održavanja dva istorijska vaseljenska sabora (Prvi i Drugi Nikejski Sabor) rane hrišćanske crkve. Zgrada lokalnog senata, (Senato Saray), kako govore sami Turci, izgrađena 325 godine u sastavu građevinskog kompleksa za bazilikom, ali je kasnije, zbog izgradnje Aja Sofije Senat prenet u Istanbul. Velelepna Sveta Sofija je danas pretvorena u džamiju. - Različiti iskazi lokalnih stanovnika, kaže univerzitetski profesor u Bursi, Bedri Jalman, o tome su nas izveštavali, a i ribari odavno su zapazili kako neke čudne ruševine leže na dnu jezera, ali im nisu pridavali istorijski značaj od arheološke vrednosti. Istorijska pojava crkve ispod površine nikejskog jezera iznenada je postala stvarnost slučajnim letom turskog kartografskog istraživačkog aviona nad ovom oblašću koji je pri tom i otkrio istorijsku Grčku pravoslavnu hrišćansku crkvu. Prve fotografije doprle do javnosti pokazuju izuzetnu lepotu i veličinu ovog hrama-bazilike. Kako i turski istraživači otkrivaju, uz Aja Sofiju, ova crkva pokazuje veliku istorijsku i versku vrednost. Ovaj se hram smatra jednim od najvećih hrišćanskih centara u Maloj Aziji tog vremena i stoga bi mogao privući mnogo hodočasnika iz svih krajeva sveta. Kada je crkva tačno potonula ispod površine jezera nije nam poznato, ali najvažnije je da se neočekivano ponovo pojavila, da još jednom pokaže, da se Grčki pravoslavni hrišćanski identitet u Maloj Aziji nikada nije izgubio, pa čak današnji razni „znaci“ zadivljuju i tursko stanovništvo.

Pročitajte još:SLIKE BOLA I PATNJE: Istorijske fotografije koje su promenile tok Prvog svetskog rata (FOTO)

Izvor: defencenet.gr, vaseljenska.com