Pravda

Na ovo upozorava istoričar Veljko Đurić Mišina, koji je reagovao na izjavu patrijarha Irineja, kada je poglavar SPC upozorio na tendenciju da se otimaju hramovi SPC, i to širom sveta. - Otimanje srpskih hramova je u karakteru albanske vlasti, a nažalost, i u karakteru Amerike i EU - rekao je patrijarh Irinej. Zbog razbijanja Jugoslavije i Srbije tokom devedesetih godina, od 38 eparhija i mitropolija SPC većina se nakon stvaranja novih država na Balkanu našla u inostranstvu. SPC na Balkanu i u svetu ima dve stotine hramova i grobalja od Aljaske, Severne i Južne Amerike, preko Južne Afrike i Evrope do Australije i Novog Zelanda. U Srbiji je ostalo samo petnaest eparhija. - Rasejana po svetu, SPC je lak plen otimača - kaže Đurić. - Naime, tvorci novog svetskog poretka napravili su plan drobljenja Srpske pravoslavne crkve na čijoj baštini će da prave nove državne crkve u Hrvatskoj, Makedoniji, Albaniji, Crnoj Gori i Americi. Konačni cilj je uništenje srpskog naroda i srpske države, jer otimanjem duhovne baštine SPC, koja uživa ogromno poverenje samog naroda, ruše se i temelji čitavog srpstva. Jugoslovenski komunisti su na temeljima SPC osnovali Makedonsku pravoslavnu crkvu i dali joj autokefalnost 1967. godine. Makedonija je tom prilikom otela Ohridsku arhiepiskopiju SPC. Planirali su komunisti i stvaranje crnogorske pravoslavne crkve, ali to nisu ostvarili jer je država SFRJ propala u krvavom građanskom ratu. Nova vlast u Podgorici stvorila je početkom devedesetih Crnogorsku pravoslavnu crkvu kao nevladinu organizaciju koja je registrovana u Policijskoj stanici na Cetinju. - Mitropolija crnogorsko-primorska SPC je jedina institucija u Crnoj Gori koja nije pod kontrolom režima - kaže dr Budimir Aleksić, iz Cetinjske bogoslovije. - Režim zato vrši pritisak na Mitropoliju kako bi se promenio njen kanonsko-pravni status, odnosno da bi se stvorila "autokefalna crnogorska crkva". Demokratska partija socijalista radi na stvaranju "jedinstvene pravoslavne crkve" kroz političku integraciju SPC i kanonski nepriznate CPC u jednu koja će se zvati - pravoslavna crkva Crne Gore. - Prvi plan drobljenja i usitnjavanja SPC načinjen je u Trećem rajhu. Nemačka vlast je, na primer, u Srbiji 1941. nudila stvaranje srbijanske pravoslavne crkve, a naredne 1942. su fašisti u NDH osnovali Hrvatsku pravoslavnu crkvu. Taj proces kod Hrvata je nastavljen i početkom 21. veka - upozorava Veljko Đurić Mišina. Hrvatske aspiracije za otimanje hramova SPC ponajbolje je izrekao Ivo Matanović, predsednik Udruženja hrvatskih pravoslavnih vernika, koji je još 2010. prorekao da treba "uzeti sve hramove SPC u Hrvatskoj". Istorija nas podseća i na primer raskola u Americi 1963. godine, koji su zajedno pripremile američka i jugoslovenska obaveštajna služba. Taj raskol, koji je vodio vladika Dionisije, tvorac Slobodne srpske pravoslavne crkve, potakao je dva procesa koji, nažalost, i danas traju. - Prvi proces je razbijanje SPC unutar srpskog naroda, koji je šezdesetih godina podeljen bio na raskolnike i federalce, na one za otcepljenog vladiku Dionisija i one za Patrijaršiju u Beogradu. Raskol je bio strašan, jer se čak 70 odsto eparhija u rasejanju ispisalo iz SPC i upisalo u tu "slobodnu crkvu". I posle 1992. godine, kada je raskol prevaziđen u SAD, Kanadi i Australiji i dalje postoje srpski vernici koji otimaju delove SPC i prave neku svoju novu slobodnu crkvu - kaže Đurić. Najopasniji otimači hramova pojavili su se 1992. godine u Australiji među vernicima koji su bili žiranti prilikom izgradnje crkava. Grupa njih, koja se predstavljala kao vlasnici nepokretnosti koje pripadaju SPC i srpskom narodu u Australiji, a sebe naziva "Zabrinuti mirjani", uspela je da otme parohije u Sindeju, Brizbejnu, Melburnu i manastir Svetog Save, poznatiji kao Novi Kalenić u Kanberi i da proglase Slobodnu srpsku pravoslavnu crkvu. Episkop australijsko-novozelandski Irinej i novoosnovana Mitropolija australijsko-novozelnadska SPC tužili su ove otimače i ovih dana dobili na sudu natrag svoju crkvenu imovinu. Manastir Novi Kalenić je kao bivše sedište te samozvane crkve danas opet u vlasništvu SPC. Nažalost, opasnost od takvog odvajanja od SPC postoji u Kanadi i Velikoj Britaniji, gde deo sveštenstva nije zadovoljan Parijaršijom u Beogradu. - Drugi proces razbijanja SPC izvodi se u SAD od strane Amerikanaca, ali i pojedinih srpskih sveštenika zagovaranjem ujedinjavanja srpskih parohija i eparhija u Američku pravoslavnu crkvu. Kako taj proces nije do kraja okončan, primetan je pritisak na tamošnje eparhije SPC da se priklone ovoj američkoj. Nažalost, ima i ekumenista koji podržavaju ovaj proces amerikanizacije naših pravoslavaca u SAD. Kako su Amerikanci u tome uporni, postoji realna opasnost da se SPC u SAD, milom ili silom, preotme i prebaci u Američku crkvu - nagoveštava istoričar Veljko Đurić Mišina. SPC u stranim zemljama ima trojaki status. Na Balkanu, u SAD, Australiji i Skandinaviji je registrovana kao verska zajednica. U većini zemalja EU je SPC tretirana kao udruženje građana ili kao privatno društvo. Manastiri SPC u SAD i Australiji imaju status akcionarskog društva i kompanija srpskih vernika i sveštenstva.