Pravda

Kada je nedavno američki mornarički izviđački avion P-8A nadleteo koralni greben u Južnom kineskom moru, na nekih 1.000 milja od kineske matične teritorije, posada je uključila automatsko snimanje svega što se događa ispod. A imalo je i šta da se vidi, desetine teretnih brodova s kamenim blokovima, zemljom i šljunkom usidreni na prostoru oko koralnog grebena. Kinezi su koralni greben pretvarali u ostrvo površine 200 hektara s aerodromskom pistom dužine 3.300 metara. U blizini su bili i kineski ratni brodovi, kao i brodovi kineske obalne straže. Dok je američki izviđački avion kružio, radio-operator s kineskog broda nekoliko puta ga je upozoravao: „Letite iznad kineske mornarice”, da bi mu na kraju Kinez saopštio: „Odlazi!”. Po sletanju P-8A u vazduhoplovnu bazu na Guamu, analize snimaka su pokazale da Kinezi grade vazduhoplovno-pomorsko uporište na spoju Južnog kineskog mora i Pacifika, da koriste koralne grebene na sedam pozicija radi proširenja svojih teritorijalnih voda i ekonomskog pojasa. A to je već nešto što izaziva veliku zabrinutost u Vašingtonu. Kina je uputila otvoreni vojni izazov Americi, kineska ratna mornarica želi da američku Sedmu flotu izgura iz voda Zapadnog Pacifika. Pre dve godine, Kina je u kontekstu spora s Japanom oko Senkaku ostrva, kako ih zovu Japanci, odnosno ostrva Diaoiu, kako ih zovu Kinezi, proglasila vazdušnu zonu identifikacije za sve avione koji lete u tom području. Tokio i Vašington odmah su odbili da se podvrgavaju bilo kakvoj identifikaciji u spornom području. Uz ranije sporove oko Spratli arhipelaga s Vijetnamom i oko Paracelskih ostrva oko kojih postoji kineski spor s Tajvanom, Južno kinesko more postaje nova neuralgična tačka planete. Jer, ovde se odvija dve trećine svetske trgovine morskim putem, a moreuz Malaka jedan je od tri najfrekventnija morska prolaza u svetu. Dakle, kakva je američka percepcija kineske pretnje, odnosno vojnog izazova? Da li Kinezi zaista žele da na koralnim grebenima izgrade jake vojne baze, manje je bitno od činjenice da SAD veruju da Kinezi to zaista nameravaju da urade. U Vašingtonu je sada opšte mišljenje da su Kinezi otišli mnogo dalje od kapaciteta za odbranu, ili odvraćanje, i da rade na stvaranju potencijala koji će omogućiti nanošenje odlučujućih udara po američkoj Sedmoj floti. Praveći od koralnih grebena, zapravo, nosače aviona daleko od kineske teritorije, kineske vojne mogućnosti za izvođenje napada duboko unutar pacifičkog prostora, sve do Marijanskih ostrva i Guama, zabrinjavaju Amerikance. Uz neverovatno brzo narastanje snage kineske ratne mornarice i ratnog vazduhoplovstva, što je tempo bez presedana u svetu, Kina je najveći izazov Americi u 21. veku jer Peking osporava američku kontrolu Pacifika. A jedino rešenje za taj izazov leži u tehnologiji. Pre devet godina je jedna od novijih kineskih dizel-električnih podmornica izronila neposredno pored američkog nosača aviona „Kiti Hok” nedaleko od Okinave, a da prisustvo podmornice pre toga nije otkriveno. Posada nosača aviona, koja je bila na palubi, bila je zgranuta. Cena pretnje jednoj floti manja je od cene njene zaštite... Kineska privreda zavisi od trgovine morima, Kina uvozi ogromne količine sirovina, ali i izvozi velike količine gotove robe, pre svega u SAD. I sve se to obavlja u vodama koje u potpunosti kontroliše američka ratna mornarica. Kineski izvoz ide najvećim delom preko luka u Hongkongu i Šangaju. Ako bi došlo do dramatičnog političkog sudara sa SAD, Kinezi očekuju da im kao prvu meru SAD uvedu ekonomske sankcije, odnosno blokadu tih luka. Naravno, to je najgori scenario, ali Kinezi žele da imaju neko sredstvo koje bi usporilo poteze Amerike u tom pravcu. Odnosno, američkoj ratnoj mornarici ne sme biti dozvoljen pristup kineskim obalama. Razvijanje vojne infrastrukture na koralnim grebenima u Južnom kineskom moru i 1.000 milja od matice jeste strategija da se kineskoj mornarici i vazduhoplovstvu omogući dovoljno prostora i vremena da se spreme za sukob s američkom flotom koja se približava Kini. Kinezi su dosta proučavali rat „Pustinjska oluja” 1991. i agresiju NATO-a na Jugoslaviju 1999. Amerika nema mnogo vazdušnih baza blizu Kine, američki kopneni rat protiv Kine zbog zaštite Tajvana ne dolazi u obzir, a kineske nuklearne rakete mogu da pogode sve delove teritorije SAD. Kina, naravno, ne želi da zaostane ni u modernim vojnim tehnologijama, osim najnovijih domaćih borbenih lovaca od Rusije su kupljena četiri moderna razarača „Sovremeni” i 12 modernih dizel-električnih podmornica, PVO sistemi, lovci-bombarderi Su-27SK i SU-30MKK, najnovije protivbrodske rakete nadzvučnih brzina.Oko 15 odsto kineskih borbenih lovačkih aviona u avijaciji od ukupno 2.250 borbenih aviona, čine aparati četvrte generacije. Kina je danas svetska sila u proizvodnji borbenih aviona.Kinezi razvijaju i nove podmorničke balističke rakete, ali i nove kopnene balističke sisteme, kao i oružje za svemirsko ratovanje. Kinezi ne žele klasično pomorsko odmeravanje snaga s Amerikom, a stara kineska metafora kaže: „Isti krevet, različiti snovi”.

Pročitajte još:

• Ni rat ni mir
• VAŠINGTON U PANICI: Kina gradi mnogo veća ostrva
• OVO JE VEĆ SUMNJIVO: Eksplodirala još jedna fabrika hemije u Kini (VIDEO)

Izvor: Politika