BEOGRAD - Nevladin sektor u Srbiji u poslednjih deset godina primio je 35 miliona dolara pomoći velikih fondacija, ali su američke bile izdašnije prema nevladinim organizacijama na Kosovu i Metohiji. Prema podacima američkog Fondacija centra, u južnu srpsku pokrajinu je u protekloj deceniji stiglo 11 miliona dolara iako Kosovo ima četiri do pet puta manji broj stanovnika i osam puta manju teritoriju.
U istom periodu je na račune nevladinih organizacija u Crnoj Gori uplaćeno 4,8 miliona dolara. Među najvećim donatorima su Fond braće Rokfeler, Soroševo "Otvoreno društvo" i Čarls Stjuart Mot. Kao što je već pisano, reč je o uplatama koje stižu direktno od velikih fondacija, koje su evidentirane u arhivi američkog Fondacija centra. Pored tih donacija, pomoć stiže i preko američke ambasade i USAID-a, koji su od 2001. do 2014. godine na račune u Srbiji uplatili 721,6 miliona dolara. Na portalu Fondacija centra, mapa Srbije prikazana je bez obe pokrajine. Dok su podaci za Vojvodinu objedinjeni sa podacima o donacijama za Srbiju, Kosovo je u potpunosti odvojeno. Američki novac je stigao na 63 adrese kosovskih nevladinih organizacija, a najveći darodavci su Fond braće Rokfeler (4,69 miliona dolara), Fondacija otvoreno društvo (2,07 miliona dolara) i Čarls Stjuart Mot (1,79 miliona dolara). Najviše novca dobio je prištinski Fond za otvoreno društvo (2,07 miliona dolara), u stopu ga prate BIRN Kosovo (1,45 miliona dolara) i Forum za građanske inicijative (1,43 miliona dolara). Gotovo sve donacije stigle su na račun organizacija sa sedištem u Prištini. Novac od američkih fondacija primile su samo tri organizacije registrovane u Kosovskoj Mitrovici, podaci su Fondacija centra. Ove tri uplate iznose 275.000 dolara, dok je ostalih 10,75 miliona dolara raspoređeno između 60 organizacija koje su mahom smeštene u Prištini. Organizacija Community Building Mitrovica (CBM) dobila je 211.000 dolara od fondacija braće Rokfeler i Čarls Stjuart Mot. Fondacija belgijskog kralja Boduena darovala je Univerzitetu u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici oko 39.000 dolara, dok je Fond braće Rokfeler 2008. godine uplatio 25.000 dolara na račun Centra za razvoj civilnog društva u Kosovskoj Mitrovici. Fond otvoreno društvo sa sedištem u Prištini primio je donacije isključivo od svoje matične organizacije čije je sedište u NJujorku. Samo tokom 2013. godine uplaćeno mu je 2,07 miliona dolara. Samo jedna donacija, u vidu opšte podrške, iznosila je 2,03 miliona dolara, dok je 45.000 dolara uplaćeno zbog "kursne razlike", kako je navedeno u opisu donacije. Trajanje ovog granta (donacije) iznosi jednu godinu, podaci su Fondacija centra. Znatne donacije stigle su na račun kosovskog ogranka Balkanske istraživačke mreže (BIRN). Dok je BIRN Srbija dobio svega 38.500 dolara, za kosovski ogranak ove organizacije izdvojeno je 1,45 miliona dolara. Projekte BIRN-a Kosovo finansirali su Fond braće Rokfeler, Čarls Stjuart Mot, Fondacija otvoreno društvo i Nacionalni pokret za demokratiju (NED). Fond braće Rokfeler uplatio je pola miliona dolara kosovskom BIRN-u na ime opšte podrške (2009. i 2011. godine). Isti donator 2012. godine darovao je BIRN-u 113.000 za nadzor javnih službi koji je podrazumevao istraživački novinarski rad, kako je navedeno u projektu. Druga velika fondacija (Čarls Stjuart Mil) prebacila je BIRN-u, 2013. i 2014. godine, 200.000 dolara za istraživanje rada sudova, zdravstvenih i obrazovnih ustanova, kao i za organizaciju javnih nabavki u javnim preduzećima. Ista organizacija sa 100.000 dolara (2011. godine) finansirala je snimanje 100 epizoda televizijske debate"Život na Kosovu". Neke od ovih emisija emitovala je i TV B92. Osim ove dve organizacije znatne uplate od američkih donatora dobio je i prištinski Forum za građanske inicijative (1,43 miliona dolara). Većina uplata stigla je od Fonda braće Rokfeler, a osim toga američki NED darovao je ovoj organizaciji 90.000 dolara. Novac su primali Institut za napredne studije (616.000 dolara), Fondacija za demokratske inicijative (475.000 dolara), Inicijativa za progres (299.200 dolara)... Inače, Američki Fondacija centar, čije je sedište u NJujorku, osnovan je 1956. godine. Ova ustanova povezuje donatore sa organizacijama civilnog društva i poseduje jednu od najpotpunijih baza podataka o tokovima novca između darodavaca i organizacija koje primaju pomoć. Na njihovom sajtu navedeno je da istražuje i unapređuje programe obuke kako bi poboljšala stanje filantropije u svetu. Izraz filantropija koristi se kako bi se označile znatne donacije koje fondacije daju nevladinom sektoru širom sveta. Stoga nije ni čudno da najveći donatori, poput fondacija braće Rokfeler, Čarls Stjuart Mota ili NED-a, predstavljaju svoju misiju pre svega filantropskom. Ipak, prema podacima u koje smo imali uvid, može se reći da veliki donatori u najvećoj meri finansiraju organizacije koje su veoma politički aktivne. Najveći deo novca rezervisan je za borce za građanske slobode i demokratiju, dok se znatno manje sredstava izdvaja za žrtve nasilja, trgovinu ljudima, invalide, obolele od retkih bolesti...