Stav Vaseljenske patrijaršije, koja vodi glavnu reč u pripremama za skup na Kritu, da spor između SPC i Rumunske crkve ne uvrsti u teme Sabora, između ostalog, razlog su zašto je patrijarh Irinej zatražio da se zakazani skup odloži, odnosno svede na niži, tehnički, nivo. Odnosi Srpske i Rumunske crkve trenutno su na najnižem mogućem nivou, a moguće je da vrlo brzo dođe i do prekida kanonskog opštenja.
Osnovni razlog sukoba između patrijaršija u Beogradu i Bukureštu jeste protivkanonsko delovanje rumunskih sveštenika u istočnoj Srbiji. Oni pripadaju zvanično registrovanoj eparhiji Dakija feniks, nadležnoj za rumunske vernike na prostoru srpskog Banata. Klirici ove eparhije, međutim, prelaze Dunav i obavljaju obrede i u Timočkoj Krajini, iako crkvenu nadležnost tamo ima isključivo Eparhija timočka Srpske pravoslavne crkve.
U Patrijaršiji u Beogradu objašnjavaju da se Sveti sinod više puta obraćao Rumunskoj crkvi sa zahtevom da se obustave ovakve aktivnosti, suprotne univerzalnim pravilima u pravoslavlju.
- Nedopustivo je da jedna pomesna crkva bez odobrenja deluje na prostoru pod jurisdikcijom druge crkve. Očigledno je da u najvišim telima Rumunske crkve ne postoji volja da se ovaj problem reši - kaže sagovornik "Novosti" iz sedišta SPC. - Pisali smo i rumunskom patrijarhu Danilu i rumunskim arhijerejima da nalože svojim sveštešnicima poštovanje kanona, ali bez rezultata. Ukoliko rumunska strana nastavi da ovako postupa, skori prekid svih odnosa je neminovan.
Upozorenja najviših organa SPC i patrijarha Irineja ne samo da nisu pomogla da Rumunska crkva spreči delovanje svojih sveštenika u istočnoj Srbiji, nego je njihovo prisustvo i pojačano. Posle Timočke Krajine, pojavljuju se i u Eparhiji braničevskoj, gde su osnovane dve rumunske parohije i najavljeno je zidanje crkava u nekoliko sela.
Vlasi verni SPC
Delovanju rumunskih sveštenika u Timočkoj Krajini protivi se i lokalno stanovništvo. Domaći Vlasi u tome vide nove pokušaje rumunizacije, čemu se godinama grčevito odupiru. Kao deklarisani Vlasi, kako naglašavaju, verni su Srpskoj pravoslavnoj crkvi i liturgijama na srpskom jeziku. Klirici Rumunske crkve služe najčešće u privatnim kućama u selima. Svoje besede koriste kao priliku za širenje ideja baziranim na tezi da su Vlasi isto što i Rumuni. Izvor: Večernje Novosti
