Pravda

Vrlo je neizvesno i učešće Antiohijske patrijaršije na skupu gde bi prvi put posle šest vekova trebalo da se raspravlja o pravoslavnoj doktrini. Zbog svega toga, Ruska pravoslavna crkva predlaže hitnu vanrednu predsaborsku konferenciju. „Domaćin“ Sabora, Vaseljenska patrijaršija, saopštava da je iznenađena i začuđena reakcijom nekih sestrinskih crkava, kao i da odlaganja Sabora neće biti jer nema institucionalnog okvira za izmenu procesa koji su već u toku. Svi pravoslavnih patrijarsi još jednom su pozvani da učestvuju na zasedanju na Kritu. Pre ovog saopštenja iz sekretarijata Vaseljenske patrijaršije, objavljenog u ponedeljak, bugarska crkva je ne samo ponovila da neće učestvovati na Saboru ako on ne bude odložen, već i da je otkazala planirani let vladinim avionom do Krita.   Iskazivanje i učvršćivanje svepravoslavnog jedinstva jedan je od najvažnijih ciljeva Sabora – dolazak poglavara i delegacija svih pravoslavnih crkava na Krit i donošenje odluka isključivo jednoglasno treba da budu jasni pokazatelji tog jedinstva. Ali, ovakva završnica predsaborskih priprema preti da taj cilj ostane neostvaren.   Na zvaničnom sajtu Moskovske patrijaršije, posle zasedanja Svetog Sinoda Ruske pravoslavne crkve 3. juna, objavljeno je da postoje  problemi koji zahtevaju hitno zajedničko pravoslavno delovanje. Ističe se da najviše zabrinjava stav Bugarske pravoslavne crkve, kao i brojne kritike na krajem januara objavljene nacrte dokumenata o kojima će se raspravljati na svepravoslavnom zasedanju. U ovom tekstu, citira se stav Svetog arhijerejskog Sinoda Bugarske pravoslavne crkve koji ima zamerke na predsaborske dokumente, nedostatak važnih tema za pravoslavlje u agendi zasedanja, ali i na raspored sedenja. Predloženi plan sedenja u glavnoj sali, po njihovom mišljenju, narušava jedinstvo poglavara autokefalnih crkava, a neodgovarajući su i prostori za sedenje za posmatrače i goste Sabora. Bugarska crkva smatra da je potrebno još vremena za pripreme i neće učestvovati ako zasedanje bude održano po prvobitnom planu od 18. do 27. juna. Začuđena je i Antiohijska patrijaršija i to reakcijom predsedavajućeg Sabora, vaseljenskog patrijarha Vartolomeja, koji je predložio da se o njihovom eventualnom pomirenju sa Jerusalimskom patrijaršijom razgovara posle zasedanja na Kritu. Antiohijska i Jerusalimska patrijaršija godinama se spore oko crkvene jurisdikcije u Kataru, zbog čega su prekinule kanonsko opštenje. Pronalaženje zajedničkog rešenja problema zbog koga su prekinuti odnosi dve crkve trebalo bi da dođe pre kritskog zasedanja, smatra Antiohijska patrijaršija, jer je cilj Sabora da pokaže pravoslavno jedinstvo. Poziv da se dijalog dve zavađene crkve odloži obesmišljava svrhu Sabora, upozorava Antiohijska patrijaršija, i upozorava da njena delegacija neće doći na Krit ukoliko se pre zasedanja ne prevaziđe problem opštenja sa Jerusalimskom patrijaršijom. Snažnu reakciju u crkvenoj, ali i laičkoj javnosti izazvali su i nacrti predsaborskih dokumenata. Pojedine crkve, poput bugarske, imale su primedbe i na organizaciju i način rada Sabora. Na predsaborskoj konferenciji krajem januara u Šambeziju, gde je utvrđen datum Sabora i mesto održavanja, usvojeno je šest tema o kojima će se razgovarati. To su autonomija crkava i način njenog sticanja, pravoslavna dijaspora, značaj posta, sveta tajna bračne zajednice, misija pravoslavne crkve u savremenom svetu i odnos pravoslavne crkve prema drugim hrišćanskim crkvama. Na predlog ruske crkve nacrti su javno objavljeni. Prema pravilniku rada Sabora, sve pravoslavne crkve imaju pravo da daju svoje amandmane na ove nacrte, o njima će se na zasedanju raspravljati, a oni oko kojih bude postignuto jednoglasno mišljenje biće usvojeni i uneti u konačan tekst. Na nacrte su stigli brojni amandmani i primedbe iz pravoslavnih crkava. Najsporniji su bili dokumenti „Misija pravoslavne crkve u savremenom svetu“ i „Odnos pravoslavne crkve prema ostalom hrišćanskom svetu“. Što se tiče ovog drugog, Gruzijska pravoslavna crkva, na primer, smatra da bi on trebalo da bude suštinski izmenjen, a ukoliko se to ne desi potpis gruzijskog patrijarha neće se naći ispod njega. Svepravoslavnom Saboru bio je posvećen i najveći deo majskog zasedanja najvišeg tela Srpske pravoslavne crkve, Svetog arhijerejskog Sabora. I SPC smatra da bi nacrte trebalo izmeniti i pojasniti kako bi bili u skladu sa izazovima crkvenog života i misije, ali i da bi na Kritu trebalo razgovarati i o autokefaliji i načinima njenog sticanja. Izvor: Politika