Piše: Predrag Ćeranić Kao odgovor na srpsku odlučnost stiglo je niz prijetnji iz Sarajeva, kako zvaničnih, iz Američke ambasade i OHR-a, tako i onih nezvaničnih, a opasnijih, u smislu bojazni „kako će na srpski secesionizam odgovoriti bosanske patriote“. Taj „odgovor“ nedležnim institucijama Srpske odavno je poznat. Još 2011. godine sarajevskim političkim podzemljem „provejavao“ je plan da se iskoriste pripadnici vehabijskog pokreta koji bi na nekoliko tačaka prepriječili komunikacije u Republici Srpskoj s namjerom da isprovociraju sukobe. Računalo se na nesnalaženje i neefikasnost Mup-a Srpske u toj situaciji, što bi bio povod Predsjedništvu BiH da zasjeda, kako bi se otklonio haos u zemlji. U pomoć bi, naravno, bile pozvane Oružane snage BiH, ali i NATO. Najbliže NATO snage su trupe susjedne Hrvatske, koja bi tako dobila legitimitet da vojno interveniše na teritoriji Srpske, i ostvari davnašnji san o popunjavanju geopolitičkog „trbuha“.
Da se razumijemo, uzročnici nereda bili bi žrtvovani, ali bi u toj situaciji Srpska imala narušen politički kapacitet, a pregovori o povratku u „pređašnje stanje“ bili bi vjerovatno dugi i neizvjesni s konačnim rješenjem u vidu Dejtona 2. Iako izneseni plan liči na „račun bez krčmara“, na njega se računalo, o sukobima niskog inteziteta kao realnosti diskutovalo u dijaloškim tv emisijama, političke krize neprekidno provocirale, ali je 15. marta 2011. godine počeo građanski rat u Siriji istovremenim demonstracijama u više sirijskih gradova protiv sirijske vlade i predsjednika Sirije Bašara el Asada, što će biti uvod u oružani sukob koji u Siriji traje i danas. Sirijsko ratište postalo je geopolitički prioritet Sjedinjenih Država i njenih evropskih saveznika, tako da sarajevsko političko podzemlje nije moglo računati na američku podršku i NATO „zaštitu“ jer velikim silama balkansko ratište nije bilo potrebno.
Da li je danas, povodom najavljenog referenduma, moguća realizacija scenarija iz 2011.? Da li je upotreba „bosanskih patriota“, u stvari sirijskih povratnika, za stvaranje haotične situacije, opcija na koju računaju oni koji misle da imaju više oružja i bolju vojnu organizaciju od Republike Srpske? Želja sigurno postoji, ali i strah od neuspjeha. Mup Srpske je u više navrata pokazao da je respektabilna organizacija koja neprekidno radi na opremanju i obučavanju svojih pripadnika, naročito onih koji su na prvoj borbenoj liniji, a to je danas odbrana od terorizma. Specijalna jedinica i jedinice za podršku imaju namodernije oružje u regionu. Dio onog što imaju i šta znaju demonstrirali su u nedavno izvedenoj vježbi „Drina 2016“.
Bilo čiji pokušaj da povodom referenduma proizvede haos biće spriječen, haosa neće biti, a time ni drugog dijela plana iz 2011. po kojem bi se pomoć tražila od NATO. A o NATO, na narednom referendumu.
Izvor: Pravda