Piše: Miša Vacić, predsednik Srpske desnice
Ove godine navršava se tačno 100. godina od oslobođenja naše prestonice u Prvom svetskom ratu. Tog prvog novembarskog dana 1918.godine, jedinice Prve armije srpske vojske, pod komandom proslavljenog vojvode Petra Bojovića pobedonosno su umarširale u svoj Beli grad, koji je u mraku austrougarsko-nemačke okupacije proveo preko 36. meseci. Nakon 23. godine, Beograd je ponovo pao u ropstvo germanskih zavojevača, te istorijskim paradoksom oko 40. meseci bio pod sličnim okupacionim uslovima, ali je i tada dočekao oslobođenje. Ne postoji onaj ko se u Beogradu nepozvan i neželjen može dugo zadržati. Slobodarski, borbeni duh Srba pre ili kasnije pronađe način da vidi leđa svojim krvnicima. Istorija Beograda uvek je takva, nadamo se da će budućnost poštedeti Srbiju i Beograd novih iskušenja okupacija i ponovnih oslobađanja. Ovaj narod i ovaj grad zaslužuju malo odmora, nužno potrebnog za razvoj i napredak u svim oblastima svakodnevnog života.
Prvi svetski rat Beograd je dočekao spreman za odbranu od agresije. Krvave borbe tokom 1914/1915.godine proslavile su srpsko oružje i pronele ime srpske prestonice širom sveta. Nakon nadmoćne koalicione agresije Nemaca, Austrougara i Bugara u jesen 1915.godine, srpska vojska je bila prinuđena na strateški manevar povlačenja i evakuacije preko Kosova, Crne Gore i Albanije prema Saveznicima koji su je sa albanske obale prebacile u Grčku. U zimu i proleće 1916.godine naša vojska je reorganizovana, opremljena i uputila se na Solunski front napeto iščekujući komandu za povratak u Otadžbinu, za povratak svojim kućama, za osvetu okupatorima i uzurpatorima naše porobljene zemlje.
Na Južnom evropskom bojištu, tzv.Solunskom frontu, glavni teret ratnih operacija pao je na jedinice srpske vojske. Tokom 1916.godine srpske snage zauzimaju masiv Kajmakčalana od Bugara i već u novembru zauzimaju Bitolj,prvi grad u svojoj okupiranoj otadžbini. Skoro dve godine srpski vojnici su očekivali naređenje za konačni proboj i oslobođenje svoje zemlje. I taj dan je došao 14.septembra 1918.godine u ranim jutarnjim časovima.
Komandant Prve srpske armije, vojvoda Petar Bojović pokrenuo je svoje herojske vojnike i oficire u nezaustavljivu ofanzivu,u dotada neviđeni pohod armije koja je rušila sve pred sobom. Pred srpskom lavinom čelika, olova i junaštva, poklekle su neprijateljske linije odbrane kod Dobrog Polja. Naša armija je izbijala ka Velesu i dolini Vardara. Ovim napadnim i agresivnim srpskim udarom, bugarska vojska je odsečena od austrougarske i nemačke armije i nakon poraza kod Kumanova, Bugarska je izbačena iz rata. Ovo je značajno uticalo na celokupno stanje na svim evropskim bojištima u prilog Saveznika i sloma Centralnih sila.
Srpska vojska neumorno je nastavila gonjenje neprijatelja dolinom Južne Morave i u okviru Niške operacije oslobođeni su Vranje i Leskovac. Vojvoda Bojović razbija 11.nemačku armiju kod Niša koja se panično povlači. Veštim manevrima i neprekidnim napredovanjem Prva srpska armija nakon okršaja južno i istočno od Beograda, svečano ulazi u prestonicu 1.novembra 1918.godine. Oslobodilačku vojsku dočekao je razdragani narod sa cvećem, hranom i poklonima. Dani okupacije bili su završeni, a srpska vojska je odmah nastavila goniti neprijatelja preko Save i Dunava. Oslobođena je čitava Vojvodina, Slavonija, Bosna, Dalmacija, Slovenija i hrvatske oblasti.
Savremene generacije nikada ne smeju zaboraviti slavne podvige svojih predaka koji su svojim junaštvom, krvlju i natčovečanskim naporima obezbedile slobodu naše zemlje i naroda. Svaki 1.novembar u Beogradu mora biti obeležen svečanostima koje će nas na dostojanstven način podsetiti na dane stradanja ,a istovremeno ukazati počast onima koji su sva ta stradanja podneli zarad nas samih, Beograda i čitavog srpskog naroda.
Neka večno živi sećanje na slavnu srpsku vojsku i herojski grad Beograd!
Autorski tekst Mi
Izvor: Afera
