Arhijerejski Sabor carigradske Patrijaršije - Sinaksa trebalo je da se završi pre dva dana, ali je potrajao duže nego što je planirano. Razlog je očigledan - priznati ili ne ukrajinsku crkvu. Osim pitanja - da li će nepriznata crkva u Ukrajini, koju i ne samo Moskovska patrijaršija smatra raskolničkom, ipak dobiti autokefalnost - na zvaničnom dnevnom redu su i tačke koje se direktno tiču i Srpske pravoslavne crkve. Pred arhijerejima Carigradske patrijaršije je razmatranje takozvane makedonske crkve. Iako pitanje nepriznate makedonske crkve ne prati i politički angažman velikih sila, kao što je slučaj po pitanju crkve u Ukrajini, kada je reč o Pravoslavlju, ovo pitanje nije ništa manje bitno. Nepriznata makedonska crkva na Saboru carigradske Patrijaršije pojavljuje se u dve tačke dnevnog reda - "Istorijsko istraživanje Crkve Ohrida u odnosu na novi identitet" i "Kanonska i eklisiološka obnova Skopske crkve". Ovog puta, kada je reč o nepriznatoj crkvi u Skoplju, na carigradskom Saboru izostao je do sada korišćen termin - raskolnici.
Poglavar Srpske crkve Irinej uputio je pismo carigradskom patrijarhu Vartolomeju. Često kritikovana u domaćoj javnosti, Srpska crkva je, međutim, na međunarodnoj sceni uvažavana, u poslednjoj deceniji povlačila je vrlo odgovorne poteze i dobro diplomatski "igrala" na relaciji velikih i u latentnom sukobu Moskve i Carigrada. SPC se nije otvoreno i neargumentovano stavila ni na jednu stranu. Suština patrijarhove poruke carigradskom patrijarhu je ukazivanje na opasnost od uvođenja principa davanja autokefalnosti novonastalim državama, odnosno nacijama. Ovakav princip, kako je na više od deset stranica obrazložio poglavar SPC, direktno može narušiti jedinstvo Pravoslavne crkve. U pismu koje je patrijarh poslao pre početka sabora u Carigradu, navodi se i bojazan primene istog principa na raskolničku makedonsku crkvu. Patrijarh srpski se usprotivio stvaranju uslova da praktično svaka novonastala država može tražiti svoju crkvu, a davanje autokefalnosti na ovaj način je kršenje kanonskih i istorijskih prava Crkve.
Činjenica je da se Sabor u Carigradu prati u Makedoniji, ali je povampirio i duhove u Crnoj Gori, iako i nije čak ni na dnevnom redu. O tome kako se odluke u Carigradu mogu odraziti na prostore SPC, jerej stavrofor dr Velibor DŽomić, koji je stručnjak za crkveno pravo, kaže:
- Zagovornici takozvane autokefalije u Crnoj Gori ovih dana revnosno prate aktivnosti carigradske Patrijaršije po pitanju priznavanja autokefalije raskolniku Filaretu (Demisenku) i takozvanoj kijevskoj patrijaršiji. Oni u ovom jednom velikom i važnom unutrašnjem pitanju Crkve smatraju da se i njima treba dodeliti autokefalija od Vaseljenske patrijaršije. To je, naravno, nemoguće - poručuje DŽomić i dodaje:
- Kod mnogih u Crkvi postoji bojazan da će se jednostranim odlukama carigradske Patrijaršije o autokefalnosti koja, međutim, neće biti svepravoslavno potvrđena mogu izazvati do sada neviđeni potresi među autokefalnim crkvama u Pravoslavnoj crkvi. Upravo zbog toga zabrinutost je ogromna, a posledice katastrofalne - ističe jerej DŽomić. Period iza nas i pred početak zasedanja Sabora u Carigradu pratile su varnice na relaciji dve velike Patrijaršije. Susret dvojice patrijarha, carigradskog Vartolomeja i moskovskog Kirila, svim posmatračima delovao je "krajnje zategnut". Nezvanično sa sastanka dvojice patrijarha poslednjeg dana avgusta je navođeno da je moskovski Kiril "rigoroznim tonom" rekao da Carigrad obustavi korake ka odobravanju autokefalne crkve u Ukrajini. Na to mu je patrijarh Vartolomej uzvratio "ne pretite..." i navodno dodao "nemam ni novac, ni vojsku, nemam nikakvu silu. A strah imam samo od Boga". Prema navodima crkvenih grčkih agencija "Vaseljenska Patrijaršija nalazi se u izuzetno teškom položaju i trpi pritiske sa više strana, među kojima su i turske vlasti".
Da li će Moskvu koštati stav da je najmoćnija patrijaršija
Carigradska Patrijaršija nije se oglasila, niti je procurila nezvanično odluka o nepriznatoj ukrajinskoj crkvi. Jedna od grešaka, koja se i dobronamerno pripisuje Moskovskoj patrijaršiji, jeste činjenica da pre dve godine nije učestvovala na svepravoslavnom Saboru na Kritu. Umesto učešća i stavljanja upravo pitanja Ukrajine, Rusi su se jednostavno bavili nagovaranjem drugih Crkava da ne učestvuju, jer je predsedavajući Saborom carigradski patrijarh. Koliko će Moskvu koštati stav da je najmoćnija Patrijaršija, ostaje da se vidi. Takođe, i kako će odluke carigradskog patrijarha, koji, mora se priznati, ipak imati primat, uticati na Pravoslavnu crkvu generalno.
Ugljanin ponovo rovari po Srbiji. Više o tome pročitajte OVDE.
Izvor: blic.rs
