Povlačenje američkih trupa sa severa Sirije Kurdi su nazvali izdajom, prenosi Vašington post. Ta odrednica američkog odnosa prema saveznicima, nalazi se i u većini svetskih medija.
Odluka o povlačenju trupa usledila je samo nekoliko sati nakon razgovora Donalda Trampa i Redžepa Tajipa Erdogana.
"Uzdržavao sam se od te odluke skoro tri godine, ali je sada vreme da prekinemo sa tim besmislenim beskonačnim ratovima, od kojih su mnogi plemenski, i vratimo naše vojnike kući. Mi ćemo se boriti tamo gde to ide u našu korist, a vodićemo borbu samo kako bismo pobedili", napisao je u seriji tvitova američki predsednik Donald Tramp obrazlažući odluku o povlačenju trupa SAD iz Sirije.
Odluka, nesumnjivo dobra po američke vojnike i američki vojni budžet, suštinski bi mogla da dovede do otvaranja novih frontova.
Na jednom od tih frontova, na njegovom brisanom prostoru ostaju Kurdi i borci Sirijskih demokratskih snaga, jer se, prema navodima medija, snažna turska armija priprema za kopneni napad.
Sa druge strane – Ankara želi da uspostavi "bezbednu zonu" na severoistoku Sirije i pomeri kurdske borce dalje od granice. Turska ih smatra teroristima i sa njima ima dugačku istoriju sukoba.
Kurdi su od Ankare tražili nezavisnost na referendumu 2017. godine. Tome su prethodila masovna hapšenja Kurda i vazdušni napadi na kurdske separatiste u severnom delu Iraka. U obračunu sa Kurdima u 39 turskih provincija bilo je uhapšeno preko 1.300 ljudi.
Borci protiv Islamske države
Kurdi su etnička grupa koja naseljava delove jugostične Turske, severnozapadnog Irana, severnog Iraka i severne Sirije. Bili su američki saveznici protiv Islamske države od 2015. godine. Te godine formirane su Sirijske demokratske snage (SDF).
SDF okupljaju paravojne snage sastavljene od različitih etničkih grupa.
Oko 60 odsto SDF-a čine Kurdi, ali su u njihovom sastavu i Arapi, Asirci, Turkmeni. Misija SDF-a je stvaranje sekularne, decentralizovane i demokratske Sirije.
U njihovim redovima neretko se mogu videti i žene borci.
Sirijske demokratske snage (SDF) pokazale su se kao efikasna vojska u ratu u Siriji i zbog toga su stekle naklonost velikih sila.
Prema pisanju Volstrit džornala, Jedinice zaštite naroda (YPG) koje su se ujedinile sa SDF-om, izgubile su u ratu sa Islamskom državom 11.000 boraca.
SDF su nedavno počele da smanjuju odbranu na zahtev američkog predsednika, koji je pokušao da primiri dve suprotstavljene strane, navodi Vašington post.
Povlačenjem američkih trupa, SDF ostaje usamljen na severoistoku Sirije.
Saveznici kada to treba Americi
Prema pisanju Gardijana, početkom 2015. godine Islamska država je "gazila" preko vojski Bliskog istoka i pretila Zapadu. Tada su se SAD obratile Kurdima za pomoć.
To je bio poziv koji je poznat odranije, isti onaj koji su pokretale SAD kad god im je bio neophodan saveznik u regionu. I Kurdi su pristali da pomognu.
Četiri godine kasnije, one koji su pomogli u očuvanju globalnog poretka, SAD su napustile, uoči turskog pritiska na teritorije na kojima žive Kurdi na severoistoku Sirije.
Nakon početka povlačenja američkih trupa, vođe Kurda zatražile su objašnjenje od Vašingtona za taj potez.
Istovremeno, pripremaju se za potencijalnu invaziju koja bi mogla da promeni mapu regiona i koja bi mogla da podrije pitanje bezbednosti, teško izvojevanu pobedu u sukobu protiv Islamske države.
Gardijan navodi da su nakon pobeda na bojnom polju, sirijski Kurdi uzeli na sebe ulogu zatvorskih čuvara. Pritvorili su preko 90.000 osumnjičenih da su pristalice Islamske države u četiri kampa.
Stražari su ostali lojalni svojoj ulozi, ohrabreni obećanjem da će biti štićenici Amerike. Sada imaju daleko manje motiva za tako nešto.
Promena prioriteta
Služenje američkim interesima teško da je sada u vrhu prioriteta Kurda. Umesto toga, savezništvo sa režimom u Damasku čini se kao nešto što je prihvatljivije za kurdske vođe, navodi Gardijan.
Sa druge strane, udaljavanje Kurda sa granice i smanjenje uticaja koji u tom regionu ima Kurdistanska radnička stranka (PKK) išli bi u prilog Turskoj.
To bi ujedno predstavljao i trijumf za turskog predsednika Redžepa Tajipa Erdogana, koji je, tokom rata sa Islamskom državom, u vrh prioriteta stavio neprijateljstvo Ankare i PKK.
U očima Turske, SAD su sklopile savezništvo sa njihovim najvećim neprijateljem. Ankara je tvrdila da je Amerika napravila lažnu distinkciju između lokalnih Kurda i same PKK. Zbog toga je primorala Ameriku da, umesto u Turskoj, savezništvo potraži negde drugde.
Potraga za drugim saveznicima
Kurdske vlasti u severnoj Siriji mogle bi da počnu razgovore s Damaskom i Rusijom, kako bi se popunio bezbednosni vakuum nakon povlačenja američkih trupa iz oblasti oko granice s Turskom, izjavio je zvaničnik kurdske autonomne oblasti, navodi Tanjug.
"Ako SAD definitivno napuste oblast, posebno pogranični deo, bićemo primorani da razmotrimo sve opcije", rekao je Rojtersu Bardan Žija Kurd iz Sirijskih demokratskih snaga.
Dodao je da će u razgovorima sa zvaničnicima zvanične Sirije i Rusije biti reči o tome kako da se izbegne ili spreči najavljeni napad Turske.
Turski predsednik Redžep Tajip Erdogan već mesecima preti da će pokrenuti vojnu operaciju preko granice na sirijske kurdske snage koje smatra bezbednosnom pretnjom njegovoj zemlji.
Kako bi se odigrala bitka između Turske i SDF? Evo koja su dva moguća scenarija! Pročitajte OVDE sve detalje.
Izvor: RTS/Tanjug/CNN/Guardian/Washington Post/ wsj. com
