Antonio Tajani, predsednik Evropskog parlamenta juče je na ceremoniji u povodu Dana sećanja u blizini Trsta održao govor u kojemu je, između ostaloga, uskliknuo: „Živeo Trst, živela italijanska Istra, živela italijanska Dalmacija!“. Tajanijeva izjava je izazvala burne reakcije u hrvatskoj javnosti, koja ju je prepoznala kao izraz teritorijalnih pretenzija prema Hrvatskoj i verbalni napad na hrvatski suverenitet.
„Dan sećanja“ je ustanovljen 2005. godine, u znak sećanja na stradanje Italijana u Istri i Dalmaciji 1945. godine. Prema tvrdnjama italijanskih istoričara, krajem Drugog svetskog rata partizani su iz Istre i Dalmacije proterali 350.000 Italijana, a ubili oko 25.000, među kojima je bilo i žena i dece. Mnogi nisu pronađeni, jer su bacani u jame.
Hrvatski i slovenački istoričari ne poriču te događaje, ali ističu da su brojke preuviličane, navodno je bilo oko 120.000 proteranih i samo par hiljada ubijenih, i to samo vojnika. Furio Radin, poslanik italijanske manjine u hrvatskom parlamentu ne misli baš tako:
- Ne znam zašto se Hrvati i Slovenci ljute. Čak i da su brojke deset puta manje, dovoljno je stravično da treba da se stide. Ja sam svojim očima čitao, u italijanskoj „Panorami“, 1991. godine, intervju sa Milovanom Đilasom, u kojem on kaže da su on i Edvard Kardelj, 1945. godine, poslati u Istru sa namerom da isteraju što više Italijana! Istina, italijanska desnica sada pokušava sve to da iskoristi u dnevno-političke svrhe i potisne u drugi plan fašističke zločine.
Slično misli i Renco de Vidović, italijanski političar rodom iz Šibenika (u izjavi za RAI):
- Nastavnici, sveštenici, advokati i svi oni intelektualci koje je režim smatrao da će biti protivnici komunizma, nemilosrdno su pobijeni od strane partizana, tačnije, zloglasne Ozne. Imamo spiskove stradalih i prognanih ljudi, table sa kućnim brojevima koje su uspeli da skinu pre nego što su proterani, fotografije nestalih koji su, uglavnom, završili u hrvatskim jamama.
Među žrtvama partizanskog terora nad Italijanima, 1945 godine, u Zadru, našao se i Đorđo Mašan, otac kasije popularnog kantautora Đanija Mašana. On je oprostio Hrvatima:
- Imao sam samo deset mjeseci kada su mi ubili oca – ispričao je Đani Mašan u popularnoj emisiji „Latinica“ na hrvatskoj državnoj televiziji. – Bilo je priča da je pripadao nekoj italijanskoj policiji, ali sva moja istraživanja nisu potvrdila tu tezu. Ja sam davno oprostio onima koji su ga ubili, jer šta smo mogli očekivati od nekog paora u partizanskoj uniformi, pogotovo ako su mu italijanski fašisti ubili nekog rođaka ili druga.
Italijanska država televizija (RAI), snimila je pre 14 godina igrani film o ovim zločinima, pod nazivom „Il cuore nel pozzo“ („Srce u jami“). Film je režirao Alberto Negrin, a jednu od glavnih uloga (partizanskog komandanta) igra Dragan Bjelogrlić. Verovali ili ne, film je sniman u Kotoru i okolini, a svojevremeno je prikazan na HRT-u, što je izazvalo osudu od većine Hrvata, uverenih da istorijski događaji nisu bili takvi.
Evo jednog inserta iz filma, od kojeg je kasnije italijanska televizija napravila i seriju:
Koje zemlje se najviše boje Amerike, saznajte OVDE.
Izvor: Sedmica
