Piše: Miodrag Jevtić, pukovnik u penziji

Sa čudnim mirom Srbi se odriču izuzetnih nacionalnih vrednosti kakve ljubomorno čuvaju svi narodi sveta. Više od jednog veka, a naročito agresivno poslednjih decenija, Albanci potpomognuti takozvanom međunarodnom zajednicom, nastoje da na otetom Kosovu i Metohiji  zatru sve što podseća na srpsko. I što je najčudnije to čine pod prisvojenim dvoglavim orlom, znamenjem srpskog srednjovekovnog velikaša Đurađa Kastriota i sa njegovim imenom na usnama koga su preimenovali u Đerđa Kastriotija.

Krajnje je vreme da se spreči zlonamerno korišćenje srpskih simbola, znamenja  i istorijskih ličnosti u antisrpske svrhe. U istorijskom sećanju francuskog naroda se nalaze srpski kraljevi Petar I i Aleksandar I, kojima su u nekim gradovima u Francuskoj izgrađeni i spomenici pa ih Francuzi ne svojataju. U Beogradu se nalazi spomenik ruskom caru Nikolaju II iz dinastije Romanov, koga Srbi izuzetno poštuju ali ga ne smatraju Srbinom. Tačno je da su brojni albanski ratnici toga doba na teritoriji današnjje Albanije ratovali u vojsci Đurađa Kastriotija i da ga smatraju zaštitnikom od turskog zuluma ali to Albancima ne daje za pravo da ga proglašavaju pripadnikom svog naroda. Iz zahvalnosti prema toliko velikoj ličnosti tog vremena svi, pa i Albanci, mogu da mu odaju razna priznanja i izgrađuju obeležja ali ne smeju da iskrivljuju istorijske činjenice, što su potaknuti raznim uticajnim državama i neprotivljenjem srpskog korpusa uradili. 

Ko su bili preci Đurađa Kastiota? 

Pošto mnogi Srbi, a naročito Albanci nedovoljno poznaju sopstvenu istoriju, nisu ni čuli ko je stvarno bio Đurađ Kastriot. A bio je jedna od najveličanstvenijih ličnosti HV veka u celoj Evropi. U vreme najveće najezde Osmanlija i njihove premoći i sile, nanosio im je uzastopne i teške poraze. Pognute glave pred vojskovođom Đurađem,  sa bojnog polja - poražen je odlazio ne samo silni Murat II, već  možda i najmoćniji turski sultan Mehmed II Osvajač.

Đurađ Kastriot, kako je sam sebe nazvao u jednom pismu pisanom ćirilicom 1450. godine, došao je na svet 06. maja 1405. godine na porodičnom posedu (najverovatnije u selu Šine), u okolini grada Debra u pograničnom području između današnje Makedonije i Albanije.

Prvi Kastriot koji je ušao u istoriju bio je Đurađev pradeda Branilo, kefalija, a prethodno čelnik u vojsci cara Stefana Dušana. Višegodišnjim vojevanjem zaslužio je feud na reci Gardi sa kastelom Kastri, starom vizantijskom tvrđavom po kojoj su se i nazvali Kastrioti.

Branilov sin Pavle imao je tri sina: Konstantina, Aleksija i Jovana. Đurađev otac Jovan (katolici su ga nazivali Ivan), bio je knez Epira i držao je pod svojom upravom središnji i severni deo današnje Albanije sa teritorijom  od LJeša do Prizrena, odnosno oblasti : Mat, Kroju, Mirditu i Diber. Oženio je Vojislavu, princezu iz roda Brankovića, sa kojom je izrodio devetoro dece. Đurađ je imao tri starija brata: Stanišu, Repoša i Konstantina te sestre: Maru, Jelenu, Anđelinu, Vlajku i Mamicu.
Iako se među prvima suprotstavio upadima Osmanlija, Jovan Kastriot nije imao dovoljno snage da pruži jači otpor vojsci sultana Bajazita I, pa je krajem XIV veka bio prinuđen na vazalski odnos. Kao vazal isplaćivao je danak osmanskom sultanu, a davao je i vojsku (kao u bici kod Ankare 1402. godine).  

Janičarske godine

Kako bi osigurali lojalnost vlastele tih krajeva Turci su odveli prvo Stanišu a potom je Jovan 1423. godine  poslao i Đurađa kao taoca na dvor u Jedrene (Adrijanopolj), tada prestonicu Osmanske imperije. U to vreme taoci - plemići na turskom dvoru su se tretirali sa uvažavanjem. Školovali su se u najboljim vojnim školama i bili obučavani da postanu vojskovođe i vladari. Đurađ, koji je u to vreme bio mladić od 18 godina,  je na osmanskom dvoru ostao tri godine i završio je elitnu vojnu školu Enderun kao  najbolji u rangu. Bio je veoma snažan, atletske građe, stasit,  visok preko dva metra i ostavljao je utisak veoma sposobnog čoveka. Odlikovao se majstorstvom u rukovanju sabljom. Kao i većina hrišćana - janičara, silom je poturčen i dobio je ime Iskender beg, kasnije Skenderbeg ( gospodar Aleksandar - ime asocira na Aleksandra Velikog). Nakon završetka škole sultan mu je obećao vlast nad posedima kojima je vladao njegov otac.

Kao vojskovođa, već od 1430. godine Skenderbeg je ratovao na strani Osmanlija protiv hrišćana. Za zasluge dobija titulu spahije. Nekoliko godina kasnije bio je osmanski namesnik u gradu Kroji, a od 1440. godine vladao je Debarskim sandžakom. U to vreme često je ratovao protiv hrišćanskih zemalja, najčešće protiv vojske koju je predvodio Janoš Hunjadi. U borbi je iskazivao izuzetne veštine, bio je sjajan ratnik,  pa ga je sultan unapredio u titulu valije. Napredovao je sigurnim koracima ka najvišim položajima u turskom carstvu.

A onda se dogodila jedna značajna bitka u kojoj su trupe Janoša Hunjadija i despota Đurađa Brankovića teško porazile tursku vojsku. Bilo je to 3. novembra  1443.godine kod Niša. Dezorganizacija, defetizam i privremeno rasulo nakon poraza zahvatilo je celu osmansku carevinu. Iako je skoro uvek donosio dobre i odgovorne odluke, Skenderbeg je pogrešno procenio da je došao kraj Turskoj imperiji i sa 300 vernih vojnika, koji su uvek bili uz njega,  napustio osmansku vojsku.

U 38. godini života, vraća se u kraj iz koga je potekao i za koji je uvek bio vezan, vraća se u hrišćansku - pravoslavnu veru i započinje bespoštednu borbu protiv Turaka i za obnavljanje očevine. Vojska koja je u početku brojala 300 vojnika uvećava se na 3000 ljudi: Srba, Grka, Cincara i Albanaca. Utvrdio se u gradu Kroji u središnjem delu današnje Albanije.

Hrišćanski vojskovođa

Iako je dvadeset godina živeo kao musliman, nikada svojom dušom i srcem nije prihvatio tu veru. Zato je naredio svima koje su Turci preverili u islam da se vrate u pravoslavnu veru. Prema onima koji su odbili da se vrate veri otaca nije imao milosti, pa je zato pogubio nekoliko hiljada ljudi. Zbog toga muslimani su ga prozvali izdajnički Iskender. Čvrstom rukom i nemalim diplomatskim darom ohrabrio je lokalne vlastodršce da se ujedine i okupe oko njega. Kako bi proširio svoj uticaj i oblast u kojoj je vladao, proglasio se za legalnog naslednika zetskog prestola i zauzeo tvrđave Petrela, Preze, Svetigrad, Modrič i druge, zavladavši teritorijom većom od one kojom je upravljao njegov otac.

Četvrt veka, dakle od 1443. do svoje smrti 1468. godine, sa velikim uspehom odupiraće se Đurađ Kastriot ili Skenderbeg Turskoj navali. Ratujući protiv, možda najuspešnijih osmanskih vladara, ispoljavao je čudesno junaštvo, vrhunsko strateško umeće i izvanredno poznavanje turskog načina ratovanja. 

U savezu sa srpskim despotom Đurađom Brankovićem i napuljskim vladarom kraljom Alfonsom V od Aragona uspešno je ratovao i protiv Mletačke Republike. I pored toga, a u strahu od daljeg nadiranja osmanske vojske, pod pokroviteljstvom Venecije, Skenderbeg je određen da komanduje vojnim savezom srpskih plemića i albanskih feudalaca  iz severne Albanije i Zete u okviru LJeške lige  u martu 1444. godine.

Već tokom leta 1444. godine Skenderbeg je predvodio vojsku jačine 3 500 ratnika  koja se sukobila sa trostruko brojnijom vojskom osmanskog Ali-paše u bici kod Torviola. Vešto postavljenom zamkom hrišćanske vojske  Turci su pretrpeli težak poraz a Ali - paša je poginuo. Ta Skenderbegova pobeda, jedna od prvih koju je osmanska vojska izgubila na evropskom tlu, odjekuje Evropom, već frustriranom nizom vojničkih poraza protiv Turaka.

Sultan Murat II poslao je novu vojsku pod komandom Firuz-paše  koji je nameravao da napadne Skenderbegovu vojsku između reke Drim i Prizrena. Skenderbeg je prozreo turski plan i preventivnim napadom potpuno razbio osmansku vojsku. Potom ih je tukao kod Ohrida i u bici kod Otonete 27. septembra 1446. godine.

Avgusta 1448. godine Skenderbeg je pobedio osmansku vojsku  u bici za Oronik i zarobio njenog komandanta Mustafa-pašu, koga su osmanlije kasnije otkupile za 25 000 dukata.  Iste godine predvodeći svoju vojsku jačine 10 000 ratnika sukobio se i porazio brojniju  mletačku vojsku jačine 15 000 ljudi, kojom je komandovao Danijel Luriči, namesnik Skadra. Tom prilikom Skenderbeg je osvojio velike teritorije na reci Drim, a Venecija mu je platila ratnu odštetu u iznosu od 1 400 dukata. 
Centar Skenderbegovog otpora osmanskoj imperiji utvrđeni grad Kroju Turci su opsedali više puta. U junu 1450. godine sultan Murat II i njegov sin  princ Mehmed II, opseli su Kroju sa ogromnom vojskom jačine 100 000 ratnika. Ni pred tolikom  silom Skenderbeg, ne samo da nije bio obeshrabren, već je pokazao vrline najdarovitijih stratega. Naime, u gradu je ostavio sastav od samo 1 500 ljudi pod komandom Vrana Kontina, dok je on sa većim delom vojske napadao Osmanlije, koje su ulogorene okruživale zidine grada. Težišno je napadao tursku komoru uništavajući prehrambene artikle i ratne zalihe. Neuobičajeno agresivnu odbranu grada Osmanlije su teško podnosile, moral jedinica je padao i sva tri juriša na zidine grada su odbijena.  Kroja je odbranjena uz velike žrtve a  pripomogli su Mlečani i Dubrovčani kao i drugi hrišćani sa primorja. Izgubivši 20 000 vojnika sultan je u oktobru 1450. godine prekinuo opsadu Kroje, a nekoliko meseci kasnije u Jedrenu je i umro. 

Nizom vojničkih pobeda protiv Turaka, sa kojima nije mogao da se pohvali nijedan vladar tog doba Skenderbeg je stekao ogroman ugled i postao čuven u čitavoj Evropi. Ali posle iscrpljujuće opsade Kroje on je ostao bez gotovo svih resursa za ratovanje. Poštujući njegovu borbu i uzdajući se da će i dalje da je vodi, tadašnji Papa Nikola V  mu je odmah pružio potrebnu finansijsku pomoć, čime je Skenderbeg stabilizovao vlast u Kroji. Ni evropski vladari nisu ostali ravnodušni prema impresivnim vojnim uspesima pa su počeli da uspostavljaju veze sa njim. U Kroju su pristigli ambasadori najvećih evropskih centara – Rima, Napulja, Ugarske i Burgonje.

Skenderbeg se 21. aprila 1451. godine u pravoslavnom manastiru Ardenica, oženio Donikom, ćerkom velikaša i gospodara Elbasana Đorđa Arijanita Komnina, jednog od najmoćnijih plemića LJeške lige. NJihov jedini sin Jovan Kastriot II, rođen 1456. godine dobio je ime po svom dedi, Skenderbegovom ocu.

Već 1452. godine novoustoličeni sultan Mehmed II naredio je novi napad na Skenderbega iz dva pravca. Vojsku od 25 000 vojnika predvodili su Tahip-paša i Hamza-paša i ona je bila je ravnomerno raspodeljena između njih dvojice. Skenderbeg je ponovo pokazao raskošni vojni talent, genijalnost i nepredvidivost. Umesto da organizuje odbranu protiv jačeg neprijatelja, on je 21. jula  sa 14 000 vojnika odmah žestoko napao i potpuno razbio deo vojske pod komandom Hamza-paše. Istog dana na drugom pravcu, postigavši stategijsko iznenađenje, napao Tahipovu vojsku, koga je usmrtio, a vojsku porazio.
I pored višestrukih poraza protiv Skenderbegove vojske sultan Mehmed II se odlučio da pokrene novu ekpediciju, ovoga puta pod komandom Ibrahim-paše. Koristeći iznenađenje Skenderbeg je iz tvrđave Debar izvršio napad na osmanski logor, čime je izazvao ogromnu pometnju i nevericu među Turcima. Ibrahim-paša je poginuo, a osmanska vojska je izgubila oko 3 000 ratnika. Skenderbeg je granice svojih zemalja proširio na račun turske carevine, o čemu je izvestio i svog saveznika kralja Alfonsa.
Samo pet nedelja posle tog poraza od Skenderbegove vojske sultan Mehmed II, koji je tom prilikom dobio nadimak Osvajač, je u nezadrživom napadu osvojio Carigrad, što je zaprepastilo ceo hrišćanski svet.

Zadivljujuće je saznanje da je u tom strašnom vremenu ogromne ekspanzije i najveće moći i vojnih pobeda, turska carevina gubila bitke i teritorije samo protiv Skenderbega i njegove vojske. Evropski vladari i papa su ga izuzetno poštovali jer je svojom borbom ometao tursku ekspanziju na zapad.

Jedan od retkih poraza koji je doživela Skenderbegova vojska od Osmanlija dogodio se 1454. godine kod grada Berata. Nakon višemesečne opsade u ubeđenju da će se gradska tvrđava predati, Skenderbeg je prepustio zapovedništvo nad vojskom od oko 5 000 konjanika svojim generalima Muzukiju i Topiji. Uočivši njegov odlazak sa bojišta, Turci su napali vojsku dok se odmarala na obalama reke Osum i katastrofalno je porazili, razbivši opsadu grada.

Možda najsvetliju pobedu nad osmanskom vojskom Skenderbeg je izvojevao tokom leta 1457. godine. Isak-beg i Hamza Kastriot su predvodili vojsku jačine 70 000 vojnika u nameri da satru LJešku ligu. Skenderbeg je mesecima izbegavao bitku, odajući utisak da je nespreman i preslab za sukob. U potrazi za njim osmanska vojska se ulogorila na Udžebarda polju između LJeša i Kroje . Ali  02. septembra vojska LJeške lige, koju je predvodio Skenderbeg iznenada je napala Turke i potpuno ih potukla, pri čemu je poginulo oko 15 000 turskih vojnika a zarobljeno isto 15 000.

Veliki trijumf hrišćanske vojske odjeknuo je Evropom, pa je Papa Kalist III, 23. decembra 1457. godine proglasio Skenderbega za kapetana i generala Kurije. 

Pošto je opasnost od napada Turaka u to vreme bila otklonjena, Skenderbeg je imao mogućnost da pomogne kralju Ferdinandu, sinu svog tada već pokojnog saveznika i velikog prijatelja napuljskog kralja Alfonsa. Ferdinand se suočio sa ustankom Anžujaca koje je pomagao knez Taranta Đovani Orsini. U septembru 1460. godine Skenderbeg je kao pomoć poslao u Italiju 500 konjanika kojima je komandovao njegov rođak Ivan Strez Balšić. Pošto se Ferdinandova situacija pogoršala Skenderbeg se sa vojskom od 1000 konjanika i 2000 pešaka krajem avgusta 1461 godine iskrcao na Apuliju i uspeo da kod Barleta pobedi Anžujce i vojsku kneza Orsinija, te tako svom savezniku sačuva kraljevski tron.

Znajući da je Skenderbeg zauzet ratom u Italiji na strani kralja Ferdinanda sultan Mehmed II Osvajač je više puta pokušao da slomi kneževinu Kastriota. Do 1463 godine Skenderbeg je nekoliko puta porazio turske snage. Prvo je  kod mesta Mokro uništio vojsku koju je vodio Sinan- paša, potom je kod Ohrida pobedio i zarobio Hasan – bega, a onda je potpuno razbio i treću osmansku vojsku kod Skoplja kojom je komandovao Karaza - beg.

Osokoljen pobedama, a u nameri da se pridruži krstaškom pohodu protiv Osmanlija koji je organizovao papa Pije II , Skenderbeg je 27. novembra 1463. godine objavio rat silnoj Turskoj carevini. U jeku priprema, kada je vojska u Italiji već bila prikupljena umro je papa Pije II, pohod je propao, a Skenderbeg je u borbi ostao sam. 

Mada se to nigde posebno ne naglašava, u arhivama Vatikana nalaze se dokumenti koji pokazuju da je papa Pije II Skenderbega krunisao kao kralja Epira.

Skoro da nije bilo godine bez  bitke. U aprilu 1465.godine u bici kod Vajikala Skenderbeg je pobedio vojsku osmanskog sandžakbega Balaban-paše. Iako je pretrpeo poraz Balaban – paša je tokom bitke u jednoj zasedi zarobio  dvadesetak visokih oficira vojske LJeške lige među kojima i komandanta konjice Mojsija Golema i načelnika armije Vladana Đuricu. Oni su odmah poslati u Carigrad, gde su i pored zahteva da se vrate razmenom zarobljenih ili otkupom, svi pogubljeni, a njihova tela bačena psima.

U nadi da je Skenderbegova vojska obezglavljena, sultan Mehmed II Osvajač je nameravao da je konačno potuče  i tu teritoriju prisajedini otomanskom carstvu. 

Iste godine je LJešku Ligu napao iz dva pravca. Komandant jedne od turskih armija bio je ponovo Balaban-paša, a druge Jakup-beg. Genijalni strateg Skenderbeg nije čekao da ga neprijatelj opkoli. Delovao je ofanzivno i iznenada napao i porazio Balabanove snage, opet kod Vajikala. Samo nekoliko dana kasnije porazio je i vojsku Jakup-bega na polju Kašari kod Tirane. Popriličan broj zarobljenih osmanskih vojnika na svojoj koži osetio je Skenderbegov  bes.  Svi su posečeni u činu odmazde zbog prethodnih pogubljenja LJeških oficira u Carigradu. 

Smatrajući da je dugogodišnji prkosni, odvažni i nadasve uspešan otpor Skenderbegove države osmanskoj imperiji prevršio svaku meru sultan Mehmed II je 1466. godine lično predvodio vojsku od 30 000 vojnika u nameri da zauzme centar otpora - utvrđeni grad Kroju. Grad je branilo 4 400 ratnika kojima je komandovao knez Tanuš Topija. Višemesečna opsada pruzrokovala je ogromna razaranja i velike gubitke sa obe strane, a ratna dejstva su se proširila širom zemlje i trajala su do kraja aprila 1467. godine. Sultan je imenovao Balaban –pašu za komandanta vojske i otišao za Carigrad. Skenderbeg je 23. aprila 1467. godine napao  tursku vojsku, razbio opsadu i ušao u Kroju, a Balaban - paša je poginuo.

U leto iste godine Mehmed II je opremio i poslao novu vojsku na Skenderbega kojom je zapovedao veliki vezir Mahmud-paša Angelović. Skenderbeg se sa vojskom povukao u planine. Kroja je opsedana bezuspešno i treći put pri čemu su prouzrokovane ogromne ljudske žrtve i neizmerne materijalne štete.

Smrt Skenderbega i posledice

Tokom osmanskih upada stradala je kako vojska, tako i civilno stanovništvo. Zemlja je bila razorena i opustošena. Početkom 1468. godine Skenderbeg je sa preostalim plemićima  pokušao da reorganizuje LJešku ligu i napravi novu ratnu strategiju ali ga je u tom naumu sprečila smrt. Umro je od malarije 17 januara 1468. godine u LJešu u 63. godini života i sahranjen u pravoslavnoj crkvi Svetog Nikole u Kroji.

Skenderbegova smrt bila je nenadoknadivi gubitak za LJešku ligu. Među velikašima nije bilo ličnosti sa takvim ili približnim autoritetom koja bi uspešno mogla da zauzme njegovo mesto.

Kroju i druge trvrđave neuspešno su pokušali da brane Venecijanci.  Osmanska vojska, koju je predvodio Gedik Ahmed-paša otpočela je 1477.godine četvrtu opsadu Kroje, koja je trajala do 16. juna 1478. godine kada se grad, ostavši bez hrane, predao sultanu. Potom su turci zauzeli Skadar i ostale gradove.

Skenderbegov sin Jovan II Kastriot (oženio se Jerinom, ćerkom srpskog despota Lazara Brankovića) i unuk Đurađ II Kastriot su do 1501. godine, kada je pao i Drač, bezuspešnim pobunama i ustancima pružali otpor pokušavajući da oslobode teritiorije od Osmanske vlasti.

Posle konačne propasti LJeške lige većina vlastele i običnih stanovnika iselilo se u kraljevinu Napulj, bežeći od Osmanlija. Porodici Skenderbega je Kraljevstvo Napulj dalo zemlju i plemićku titulu kao i kontrolu nad vojvodstvom San Pijetro u Galatini i okrugom Soleto u provinciji Leču.

Malo je vojskovođa koji mogu da se pohvale takvom vojničkom karijerom kakvu je imao Đurađ Kastriot – Skenderbeg. Ostvario je niz pobeda na bojnom polju kao visoki oficir turskog sultana. Kada se odmetnuo i napustio osmansku vojsku, kao hrišćanski vojskovođa se borio u 30 bitaka protiv respektivnih protivnika od kojih je samo jednu izgubio. Pobeđivao je vojske koje je vodio i najveći vojskovođa i državnik tog doba  sultan Mehmed II Osvajač.

Srbin ili Albanac

Albanci se predstavljaju kao autohtoni narod na Balkanu i insistiraju na ilirskom poreklu Nikako ne žele da ih istoričari, ma koliko ozbiljni bili, povezuju sa albanskim carstvom na Kavkazu koje je trajalo nekoliko vekova. Ta znamenita država u IV veku pre nove ere je neko vreme bila i u vazalnom odnosu prema državi Aleksandra Velikog. Nasuprot mitomaniji današnjih Albanaca o svom ilirskom poreklu, postoje i druga ozbiljna istorijska istraživanja koja dokazuju da je deo tog naroda nakon propasti njihove države početkom II milenijuma doveden u Evropu, u južnu Italiju ( prema Krsti Dragoviću na Siciliju, Kalabriju, Apuliju), pre nego što je prebačen na Balkan 1043. godine. Ratom između srpskog kneza Vojislava i vizantijskog cara Konstantina srpska pokrajina Zeta je bila opustošena i nenaseljena i po svedočenju vizantijskog istoričara Mikaila Ataliote, Albanci su razmešteni oko Kroje, a taj kraj je nazvan Arbanon. Pre 1043. godine Albanci nisu pominjani na Balkanu niti postoje njihovi tragovi, dok se tragovi srpskog bitisanja nalaze posvuda.

U vizantijskim izvorima ime Albanci kao ''Albanoi'' (dovedeni doseljenici, a ne narod), prvi put je pomenuto 1081. godine, kada princeza Ana Komnina opisuje napade Albanaca oko Kroje na normanske invanzione odrede koji su tada napadali Vizantiju. U tom području tokom vekova Albanci su se množili i živeli prvo u vizantijskoj, potom u srpskoj, a zatim u turskoj državi. Albanci su ratovali u vojskama svih tih država u sastavu vojnih formacija koje su  predvodili oblasni vlastelini .
Tako je i Đurađ Kastriot – Skenderbeg, koji se odmetnuo od turskog sultana i ratovao kao hrišćanin protiv osmanske imperije u svojoj vojsci imao Srbe, Albance, Grke, Italijane, Cincare pa i Nemce. Nesumnjivo je da su u Skenderbegovoj vojsci svi ratnici bili hrišćanske veroispovesti. U protivničkoj vojsci koja ga je napadala, pored Turaka bilo je takođe i Albanaca (koji su ratvali protiv njega), Srba i Grka.  Nikako se ne može reći da su svi Albanci bili ujedinjeni pod Skenderbegom u borbi protiv Osmanlija, tako da on nije bio ujedinitelj albanskog naroda, kako se to od kraja 19 veka želi predstaviti. 
Takođe, nedvosmisleno je da su preci Đurađa Kastriota, Branilo, Pavle, Jovan,  pa i on sam  bili srpskog etničkog porekla što se može potvrditi nizom argumenata:

-    njihovom pravoslavnom verom,
-    porodičnom slavom, karakterističnom samo za srpski mentalitet,
-    njihovim statusom srpske vlastele, koji po Dušanovom zakoniku mogu imati samo Srbi, Grci i Nemci,
-    bliskim rodbinskim vezama sa srpskim velikaškim kućama i hilandarskim monasima iz njihove najuže familije.

Pošto mu je majka iz porodice Branković (ćerka Grgura, starijeg brata Vuka Brankovića), to dokazuje da je i po očevoj i po majčinoj liniji srpskog etničkog identiteta, a da je samo po vlastelinstvu, jer je vladao u području Kroje-Severnog Epira, epirske ili albanske pripadnosti. U brojnim prepiskama sa evropskim vladarima potpisivao se kao gospodar Albanije.

Albanski hroničar Đon Muzaka, pripadnik jedne od najmoćnijih arbanaških kuća u srednjem veku piše 1510. godine da je Đurađ Kastriot bio ''srpske prirode''.

Od srpskog do albanskog junaka – falcifikatom

Krajem 19. i početkom 20. veka srpska država je postala nezavisna kraljevina, snažno se razvijala i jačala u svim segmentima, što se nije sviđalo mnogim tadašnjim velikim silama. Vojno jačanje Kraljevine Srbije  naročito je ugrožavalo posrnulo osmansko carstvo, a sve nespokojnija je bila i Austrougarska koja je u svom sastavu imala brojno slovensko stanovništvo. Mnogi od njih su u primeru Srbije, a ne u Austrougarskoj videli svoju budućnost.

Beč je sa nezadovoljstvom pratio teritorijalno širenje Kraljevine Srbije i  nastojao je da spreči svaku mogućnost njenog izlaska na Jadransko more, što je postalo realno tokom balkanskih ratova. Zajedno sa još nekim uticajnim evropskim državama Austrougarska je suzbijala težnje Srbije takozvanim Albanskim faktorom. U tom cilju u drugoj polovini 19. veka podržavali su albanske nacionaliste i poticali nacionalno buđenje kod Albanaca, kako bi se stvaranjem albanske države onemogućila srpska ekspanzija na Jadran. U vezi sa tim  treba naglasiti da islamizacija srpskog stanovništva u značajnoj meri predstavlja istorijsku bazu za razvoj albanskog nacionalnog pokreta, a samim tim i preduslov sticanja neophodne dominacije albanskog etnosa. Srbi su primanjem islama u otomanskom carstvu registrovani kao Turci, a upravo su oni kasnije činili znatan deo albanskog etnosa koji je krajem 19. i početkom 20. veka pokrenuo pitanje svojih nacionalnih prava.

Veliki problem za njih je predstavljao nedostatak srednjovekovne albanske države, istorije, kao i mitskih junaka i događaja oko kojih bi se homogenizovali. Da bi se prevazišao navedeni problem bečki istoričari su falcifikovali istorijske činjenice u nameri da poarbanaše srpskog velikaša Đurađa Kastriota-Skenderbega i od njega načine albanskog nacionalnog vođu.

Tog nečasnog posla prihvatio se austrougarski diplomata i albanolog Teodor Anton Ipen (1861-1935) iz konzulata u Skadru. Rođen u porodici pokrštenih Jevreja Ipen je tokom karijere službovao u Skadru ( od 1897. do 1903. godine), Pljevljima, Istanbulu, Jerusalimu, Londonu i Atini. Nije birao sredstva kako bi se uspostavili albanski mitovi, te stvorio i ojačao albanski nacionalizam.

On je napisao prvu istoriju Albanije koja je objavljena na albanskom jeziku. Podržavao je stvaranje nezavisne države Albanaca, smatrajući da je to korisno za Austougarsku. Ipen je iskovao i niz netačnih teza vezanih za Skenderbega, što je činjeno sve na štetu Srbije i srpskog etničkog prostora. Osnovni cilj bio je stvaranje uverljive priče da je Skenderbeg bio albanski srednjovekovni junak, ujedinitelj i osnivač albanske države.  Sve te aktivnosti obilato je finansirala Austrougarska vlada.
 
Diplomata Ipen, kao ni ostali falcifikatori nikada nisu koristili ni jedan od srpskih dokumenata, kojih je bilo na pretek. Na primer : Povelja cara Dušana iz 1347. godine, onda Prostragma iz 1349/53. , Svetoarhangelska Hrisovulja iz 1348/52., Janinska hronika, dok je Dubrovačka hronika iz 1368. namerno pogrešno tumačena.

U novostvorenim izmišljenim knjigama, dokumentima i radovima, istorijska slika o Đurađu Kastriotu – Skenderbegu je potpuno iskrivljena, on  je tendeciozno  predstavljen kao nacionalni albanski junak, simbol albanskog otpora turskim zavojevačima, a što je presudno doprinelo stvaranju albanske nacije. Dakle iskonstruisana je apsolutna laž u koju Albanci fanatično veruju. Konačni cilj Austrougarske i dela evropskih država postignut je 28. novembra 1912. godine kada je proglašena nezavisna albanske država.

Poslednjih decenija u oblastima gde žive, Albanci su podigli   mnogobrojna obeležja i spomenike na kojima je Skenderbeg predstavljen, a brojne trgove  i ulice nazvali  su   njegovim imenom.

Međutim, švajcarski naučnik, istoričar i profesor Oliver Jens Šmit, pručavajući dostupnu dokumentaciju po arhivama, otkrio je da se u toj albanskoj priči mnogo šta ne slaže. Na osnovu naučnih saznanja on dovodi u pitanje nacionalni albanski identitet Skenderbega i objavljuje da njegova borba protiv Osmanlija nije bila opštenarodni ustanak, već napor za obnavljanje očevine, odnosno nasleđa njegovog oca - srpskog plemića Jovana Kastriota.

O svojim saznanjima Oliver Jens Šmit je objavio knjigu i bio je suočen sa besom Albanaca.  

Da se istina otkrije potrudio se i istoričar dr Petar Petrović sa filozofskog fakulteta u Beogradu, koji je trećinu života proveo u proučavanju Skenderbegovog porekla. On je napisao dve knjige na 850 strana, utemeljene na nizu validnih dokumenata u kojima je na  nedvosmislen i precizan način dokazao srpsko etničko poreklo svih Kastriota, pa i Đurađa Kastriota Skenderbega.

Englezi, koji kroz istoriju Srbima često nisu bili naklonjeni,  u ''Enciklopediji Britanika'' su eksplicitno zapisali: ''Đurađ Kastriot ili Skenderbeg je srpskog etničkog porekla''.

A da se i kod Albanaca istina ipak probija i da počinju da shvataju da je Skenderbeg bio Srbin, svedoči i vest koju je 13.decembra 2018. godine objavila agencija Koha ditore a prenela agencija  Tanjug. Agencija je izvestila da je portret Đerđa Kastriotija - Skenderbega, koji je bio postavljen na Trgu Prizrenske lige u gradu Prizrenu povodom 28. novembra, koji Albanci na Kosovu obeležavaju kao Dan albanske zastave i Dan opštine Prizren, uklonjen i bačen na parking iza zgrade opštine. Portret je uz žičanu ogradu ostavljen naglavačke, a nadležni istražuju kako je do ovoga došlo i prete sankcijama za počinioce.

Ilustrativno je da je i albanski istoričar Adrijan Klosi, na osnovu istorijskih podataka do kojih je on došao, izneo na albanskoj televiziji  da je Skenderbeg srpskog etničkog porekla. Cela emisija se može pogledati putem interneta.

Veza sa manastirom Hilandar

U manastiru Hilandar u  Sabornoj crkvi na njenom severnom zidu postoji natpis koji na starosrpskom jeziku glasi: ''Predstavi se rab Božji Repoš, duka ilirski 6939. godine'', što znači : ovde počiva sluga Božji Repoš, vojvoda ilirski, preminuo 1431. godine.

Kao što je poznato Repoš je bio  Đurađov brat i najstariji sin Jovana Kastriota.

A Joakim kaluđer, koji je takođe sahranjen u Hilandaru, je niko drugi do otac Repoša i Đurađa, zamonašen u tom manastiru. Naime, Jovan Kastriot je kao srpski vlastelin bio ktitor i zadudžbinar manastira Hilandar. On je  još za života sa manastirom potpisao ugovor o privilegiji – adelfate (pravo da se nasele na Svetoj Gori) da on i njegova četiri sina doživotno uživaju blagodeti boravka  u monaškoj isposnici-pirgu koji je u Hilandaru  izgradio. Takođe hilandarskom bratstvu darivao je svoja imanja i to dva sela severoistočno od Debra, o čemu svedoči Povelja Jovana Kastriota manstiru Hičandar pisana ćirilicom: 

“Po neizrečenom milosrđu vladike moga Hrista, ja grešni nedostojni, ne smem se nazvati rob Hrista Boga mojega, Ivan Kastriot i sa sinovima mojima Stanišom i Repošem i Kostadinom i Đurđem iskazujući revnost Gospodu Bogu, mome Svedržitenju i pomoći Prečiste Vladičice naše Gospođe Bogorodice Lavre Hilandarske, savetovavši se sa sinovima mojim priložismo svetom manastiru koliko je u našoj moći; sveblagi Bog i prečista Bogomati neka prime ove naše male priloge kao što su primili od one udovice dva novćića. I priložih selo Radostuše i s crkvom s Prečistom Bogorodicom koja je u tom selu Radostuši, i sa selom Trebištem.

I tako priložih oba ta sela da su slobodna od svih rabota malih i velikih, sa svim njihovim pravima, osim harača careva i grada, a sve drugo da je svetoga manastira, da nema vlasti nad njim ni kefalija, ni vlasnik, ni psar, ni da daju desetak, ni od žita ni od vina, ni od pčela, ni dinar na ime poklona, ni travninu, ni torovinu, nego da crkva uzima sve svoje pravine po zakonu tih sela. I prosto rečeno da su slobodni od svih mojih rabota, malih i velikih.”

Ako se izuzmu nekolicina bugarskih monaha, koji su tu sahranjeni u vreme kada je manastir bio pod njihovom upravom, u srpskom manastiru Hilandar svi sahranjeni pokojnici su isključivo srpskog porekla. Tu nikada nije sahranjen ni jedan Albanac.

O zastavi i grbu kuće Kastriot

U Fojničkom Grbovniku koji se čuva u fojničkom samostanu nalazi se čak 126 grbova znamenitih plemićkih porodica koje svoje poreklo vuku s područja Srbije, Bosne i Hercegovine, Makedonije i Hrvatske. Pored grbova Nemanjića, Mrnjavčevića,  Brankovića, Balšića, u tom grbovniku nalazi se i grb porodice Kastriotić.

Pored  Skenderbega Albanci su prisvojili i zastavu pod kojom se taj velikaš borio protiv svojih neprijatelja. Naime, tokom II kosovskog boja 1448. godine vizantijski car Jovan VIII Paleolog (sin Jelene Dragaš-Nemanjić), blagoslovio je ratnu zastavu i preko svog brata despota Konstantina Dragaša  predao Đurađu Kastriotu, smatrajući da je on dostojan da je nosi.
 
Nakon pobede nad Osmanskom vojskom kod Kroje, koju je predvodio sultan, Skenderbeg je razvio tu zastavu kao ''objavu Vaseljeni da se ratni crni orao kupa u moru krvi – naše i njihove''.
Tu ratnu zastavu srpskog vlastelina,  na kojoj se nalazi crni orao na crvenoj podlozi, Albanci su prisvojili i koriste je kao svoju, a država Srbija više od 100 godina to toleriše i nezainteresovano posmatra.

U nameri da provociraju srpski korpus političari iz Albanije i lažne države Kosovo ukrštaju šake na prsima simbilizujući dvoglavog orla sa navodne  albanske zastave. To su radili čak i fudbaleri švajcarske reprezentacije albanskog porekla na svetskom fudbalskom prvenstvu u Rusiji, nakon postignutih golova protiva ekipe Srbije. Oni su se u svom neznanju radovali, a Srbi bespotrebno nervirali pošto je, u stvari, javno  istican srpski simbol.

Šta nam je činiti

Šta bi država Srbija trebala da uradi kako bi vratila istorijsko  sećanje na blistavu ličnost srednjevokovnog srpskog vlastelina, i pobedničkog vojskovođu protiv osmanskog zavojevača? I da li smo mi kao narod imali pravo da ga se odreknemo kad su ga Albanci prisvojili?
U istorijskom smislu ličnost Đurađa Kastriota – Skenderbega treba staviti uz rame sa Nemanjićima, Mrnjavčevićima, Hrebeljanovićima, Brankovićima, Balšićima, Crnojevićima  i ostalim velikašima toga doba. Putem javnih glasila na različite načine stanovništvo treba upoznati sa njegovom borbom za hrišćanstvo i protiv turske okupacije.

Iako u Beogradu postoji Skenderbegova ulica, ne treba se libiti da se i u drugim gradovima ulice i trgovi nazivaju njegovim imenom, kao i da mu se podigne odgovarajuće spomen obeležje. U udžbenicima istorije i enciklopedijama (konkretno Vojnoj),  ličnost Skenderbega treba osvetliti i sa srpskog stanovišta, a ne samo sa albanskog. Nije realno da se o velikom veziru turskog carstva Mehmed - paši Sokoloviću zna bukvalno sve, a o Đurađu Kastriotu skoro ništa.

Skenderbeg je ostavio dubok trag u istoriji albanskog pa i italijanskog naroda i oni će  i dalje sa pijetetom i zahvalnošću obeležavati njegova dela.

 Ali ako Albanci nastave da  zloupotrebljavju i prisvajaju tog srpskog vlastelina kao i da srpska istorijska znamenja predstavljaju kao svoja, ne treba kao dosad sedeti skrštenih ruku. U krajnjem slučaju država Srbija argumentovano može da povede spor pred međunarodnim sudom i zaštiti svoja prava.

Kako je Putin skinuo svoju masku pogledajte OVDE.

Izvor: Pravda