Govori ovako Veljko Odalović, predsednik Komisije za nestala lica Vlade Srbije, ukazujući da je od početka godine rešena sudbina sedam nestalih osoba srpske nacionalnosti sa konsolidovane liste nestalih Beograda i Prištine, koju vodi Međunarodni komitet Crvenog krsta.
- U narednim mesecima u planu je lociranje potencijalnih masovnih grobnica do kojih se došlo iz različitih izvora. Očekujemo da će se proverom ovih lokacija rasvetliti sudbina još najmanje 30 žrtava OVK, ako se informacije pokažu tačne - kaže Odalović.
Tokom sukoba na Kosovu i Metohiji nestalo je oko 5.800 osoba, a sudbina 1.653 i dalje je nepoznata. Od toga, oko 540 su Srbi i nealbanci. Takođe, Komisija ima podatke za još 30 ljudi koji su nestali, ali su ovi slučajevi još u fazi verifikacije.
Porodicama je do sada predato 378 posmrtnih ostataka onih koje su nemilosrdno ubili albanski teroristi, a koji su nađeni u pojedinačnim i masovnim grobnicama u Volujku, Mališevu, Gnjilanama, Radonjićkom jezeru, Klečki, Vučitrnu, Đakovici, Brekovcu, Suvoj Reci, na lokacijama Tumance, Tusus, Šišman, Ramoc, Dulje...
Među prvim nađenim masovnim grobnicama našla se lokacija Podgrađe. OEBS-ov tim iz kancelarije u Gnjilanu posetio je 24. jula 1999. Podgrađe, na osnovu "dojave" Albanaca iz sela Lovce, koji su mislili da su im tu pokopane komšije. Isti tim posetio je i Lovce i Ugljare. Posmrtni ostaci 11 ljudi ekshumirani su u avgustu 1999, a u džepovima žrtava pronađena su dokumenta iz kojih se videlo da je reč o Srbima, kidnapovanim u Gnjilanu i okolini. Videlo se i da su mučeni i streljani. Tela su zatim identifikovana.
U julu 2000. godine istražitelj Regionalne Istražne jedinice Unmik policije Stan Zakrzevski otvorio je kontejner u krugu bolnice u Gnjilanu, zaključan katancem i lancem. Otkrio je sedam kesa sa delovima osam osoba. Tela su prebačena u mrtvačnicu Tribunala u Orahovcu, obdukovana i dobila oznaku ZZ i broj. Pošto su bili u pitanju N. N. leševi, uzeti su uzorci za DNK analizu, a tela prebačena u Gnjilane i sahranjena na pravoslavnom groblju. Komisija za nestala lica je u decembru 2003. izvršila reobdukciju posmrtnih ostataka i utvrdila identitet osam srpskih žrtava.
U pećini Volujak, u blizini Mališeva, u maju 2005. pronađeni su posmrtni ostaci 30 ljudi, od kojih je identifikovano 26. NJih 23 bili su meštani sela Retimlje, Opteruše i Orahovca. Napad na ova tri sela u orahovačkoj opštini, u noći između 17. i 18. jula 1998, spada u najbrutalnije terorističke akcije, praćene ratnim zločinom. Tokom napada, više meštana je teško ranjeno, a ubijen je Anđelko Kostić. U selo su ušle jedinice OVK, sastavljene od meštana iz okolnih albanskih sela. Odvojili su muškarce od žena. Muškarce su odvezli u nepoznatom pravcu, a žene prema selu Zočište. Uspele su da se prebace do manastira Sveti Vrači, ali je već sutradan manastir napadnut, a zarobljene žene, deca i monasi autobusom su prebačeni u neki zaseok u planini, gde ih je pronašla ekipa Međunarodnog komiteta Crvenog krsta. Sudbina muškaraca bila je nepoznata do 2005, kada su njihovi posmrtni ostaci pronađeni i identifikovani.
Pre napada na sela Opteruša i Retimlje, kidnapovano je i 10 radnika ugljenokopa Belaćevac, opštine Obilić, ali njihova sudbina još nije razrešena. Iste, 2005. godine, u blizini centra Mališeva pronađeni su posmrtni ostaci još 13 Srba, od kojih 12 iz okoline Orahovca, dok je jedno telo pripadalo licu za koje se pouzdano zna da je provelo izvestan period u logoru Lapušnik.
Četiri godine kasnije, u ataru sela Klečka, opština Lipljan, pronađena je još jedna grobnica sa posmrtnim ostacima pet pripadnika Vojske Jugoslavije.
Poslednja pronađena masovna grobnica poznata je pod imenom Bunker, u Đakovici. Iz nje su nedavno porodicama predata tela bračnog para Petrović i petočlane porodice Šutaković, sa troje maloletne dece. Bunker je pronađen u industrijskoj zoni, blizu ulazne kapije fabrike "Metalik". Lokaciju je identifikovao forenzički tim Euleksa 26. oktobra 2017, a u novembru su izvađeni posmrtni ostaci prve tri osobe. Pretraga lokacije nastavljena je u aprilu 2018. U vodi pomešanoj sa đubrištem, psećim kostima, kesama i flašama, nađeno je još ljudskih kostiju.
Postoje osnovane sumnje da se u blizini ove lokacije nalaze još najmanje dve masovne grobnice, koje čekaju proveru.
- Najveći problem kod traganja za nestalima jeste nedostatak pouzdanih informacija o novim grobnim mestima i masovnim grobnicama. Problem je i veliki broj ekshumiranih, ali neidentifikovanih posmrtnih ostataka, više od 300, koji se nalaze u mrtvačnici u Prištini.
Nejasne su i procedure između učesnika u forenzičkom procesu, a nedostaje i forenzička i foto-dokumentacija međunarodnih organizacija. Arhiv međunarodne zajednice (Haški tribunal, Kfor, OEBS, Unmik, VRIK) trebalo bi učiniti dostupnim svim učesnicima u procesu rešavanja sudbine nestalih, smatra predsednik Komisije.
Tokom 1999. i 2000. godine više od 2.000 posmrtnih ostataka je identifikovano klasičnom metodom i porodice su ih sahranile. Dosadašnja probna iskopavanja i drugi pokazatelji ukazuju da je mogućnost grešaka kod sahranjivanja posmrtnih ostataka identifikovanih klasičnom metodom izuzetno velika, pa je neophodno pronaći metodu prevazilaženja ovog problema.
Situacija u Hrvatskoj i BiH
Procenjuje se da je u oružanim sukobima na prostoru bivše Jugoslavije nestalo oko 40.000 ljudi, a prema podacima Međunarodnog komiteta Crvenog krsta iz juna, kao nestalo se i dalje vodi 10.179 ljudi: 1.652 na KiM, 1.998 u Hrvatskoj i 6.528 u BiH.
Kako kažu u Komisiji za nestale, na spisku traženja državljana Srbije nestalih u Hrvatskoj nalazi se 368 osoba. Još 639 nestalih je srpske nacionalnosti, ali državljana Hrvatske, čije porodice danas žive u Srbiji. U službenim evidencijama Komisije kao nestalo vodi se još 690 ljudi, koji ne ulaze u broj od 1.998, jer njihov nestanak nije prijavljen prema kriterijumima Crvenog krsta. Da su defakto nestali, pokazuje činjenica da je 102 od ovog broja nađeno i identifikovano.
Što se tiče situacije u BiH, na spisku traženja nestalih državljana Srbije nalazi se 97 imena vojnika JNA. Nepoznata je sudbina još 162 Srba, državljana BiH, čije porodice mahom danas žive u Srbiji i podneli su zahtev našem Crvenom krstu.
Volker lobirao za američke rakete u ukrajinskim rukama! Isplivali svi podaci. Više o tome čitajte OVDE.
Izvor: Večernje novosti
