To je sve jasno nakon što je 27. marta u Teheranu sklopljen kinesko-iranski „strateški pakt“, o čemu uskoro sledi posebna analiza.
Neposredan uzrok snažnog političkog nastupa Kine u regiji, pre svega u odnosu na zemlje koje Vašington nema pod svojom kontrolom, jesu njegovi snažni politički i sankcijski pritisci na Peking i pozicioniranje Kine od strane Vašingtona kao glavnog američkog globalnog suparnika kojeg se, prema njegovim zamislima treba obuzdati nekakvim sinkroniziranim potezima tzv. svetskih demokratijama, protiv autoritarnih država – gde Vašington osim Kine, smešta i Rusiju, uz pojedine druge zemlje među kojima su i spomenuti Iran i Severna Koreja.
Peking je svestan započete američke igre i spreman ju je prihvatiti. Zapravo, ništa mu drugo niti ne preostaje ukoliko ne želi „potpisati kapitulaciju“ i postati drugorazredna sila koja će u svim ključnim elementima – političkim i gospodarskim – morati slušati zapovedi američkih administracija tj. ne iskakati iz okvira američkih interesa.
Naravno da je tako nešto bilo iluzorno za očekivati: osim što je globalna ekonomska i vojna velesila, koja u mnogim parametrima ubrzano sustiže SAD a u nekima ih je već i prestigao, Peking već dugo Ameriku smatra kao silu u padu, a sebe kao nezaustavljivu lokomotivu ukupnog razvoja sveta, uključno i u smislu osiguravanja sloboda onima koji se žele otrgnuti iz „okova“, kako to nazivaju – „zapadnog imperijalizma“.
Da se Kina na Bliskom istoku neće zaustaviti samo na Iranu u smislu stvaranja strateških savezništava, svedoči i najnovija vest koja se tiče Sirije. I ta je država, nakon što se njen predsednik Bašar El-Asad neočekivano i neplanirano uspeo održati na vlasti nakon ruske vojne intervencije na njegov poziv od 30. septembra 2015. g. i od kada je uspeo osloboditi najveći deo zemlje zapadno od reke Eufrat gde se nalaze i svi ključni sirijski gradovi i većina njenog stanovništva – poput Irana postala „trn u oku“ i „gorak zalogaj u ustima“ SAD-a.
Vašington jednostavno ne zna šta da radi sa Sirijom: tamo je odavno izgubio oslonac na terenu, gde su nekad snažne sunitske borbene organizacije iz okrilja Saudijske Arabije prešle pod zaštitu i sponzorstvo Turske koja ih se ne namerava odreći i predati ih Vašingtonu jer joj pružaju kakav-takav uticaj na buduće odluke o političkom i državnom ustroju te zemlje, koje će pre ili kasnije uslediti, i što Turska smatra ključnim po svoje nacionalne interese u južnom strateškom smeru – prema tzv. arapskom svetu.
Sličan uticaj Ankara iznalazi i na tlu susednog joj Iraka, gde uspešno manipuliše tamošnjom turkmenskom nacionalnom manjinom na severu te zemlje ali i spretnim političkim akrobacijama s Kurdskom autonomnom regijom na severu Iraka.
Vašington se, zato, u Siriji već dugo oslanja isključivo na teritorijalno i brojčano ograničene sirijske Kurde i njihove jedinice što je deficitarno po pitanju mogućnosti poduzimanja bilo kakvih ambicioznijih vojnih ili političkih projekata na sirijskom tlu, ali i vrlo loše po pitanju ukupnih američko-turskih odnosa.
Ankara bi se sutra odrekla raspoređivanja ruskih S-400 Trijumf (što Vašington od nje bezuspešno već dugo traži) na svom teritoriju, u zamenu za američko „okretanje leđa“ sirijskim Kurdima do čega će teško doći upravo iz spomenutog razloga: drugog uporišta Vašington na sirijskom tlu jednostavno nema, a pitanje je i kako bi na to reagovali i Kurdi iz Iračkog Kurdistana, koji su već dugo glavni američki saveznici na tlu Iraka i od kuda pomoć stiže i američkim jedinicama na istoku Sirije.
U tom i takvim, po Vašington složenim okolnostima, Peking, očito, ulazi aktivnije u Siriju. On je već odavno svestan da se na strani proturskih organizacija u Siriji bore i ekstremistički elementi iz redova ujgurskog naroda sa zapada Kine (to mu previše ne smeta dok se god oni ne vraćaju kući sa svojim radikaliziranim islamističkim idejama, na što pozorno motri), ali s tim u svezi nikada nije poduzimao snažnije političke akcije ili pak odašiljao izraze nezadovoljstva prema službenoj Anakri s obzirom da se ujgurski borci regrutuju na turskom tlu, odakle se prebacuju na sirijsko severno bojište.
To i dalje neće činiti u ime izgradnje partnerskih odnosa s Turskom koji se aktivno uspostavljaju i čemu svedočimo proteklih meseci kroz niz zajedničkih kinesko-turskih projekata i političkih sastanaka na najvišim razmenama između dveju zemalja usmerenih uspostavi strateške saradnje. Iz istog razloga vredi i obratno: niti Ankara tj. turski državni vrh ne reagira na stanje ljudskih prava i poteze kineske vlade u odnosu na muslimanski ujgurski narod, usprkos glasne kampanje koja se protiv Pekinga s tim u svezi pokrenula na Zapadu pod dirigentskom palicom Vašingtona.
Ovde dolazimo do apsurda: Zapad se promiče u zaštitnika jednog muslimanskog naroda (naravno, ne zato što posebno voli taj narod ili mu je stalo do islama kao takvog, već iz čistih geopolitičkih interesa gde mu Ujguri služe kao poluga za pritisak na Peking), dok se Turska, koja pretendira postati vodeća država svih muslimana sveta, u ime isto takvih svojih nacionalnih interesa, vešto izmiče i „ne vidi“ probleme s kojima se susreću kineski Ujguri.
Sve je to i najbolji dokaz da niti vera, niti ljudska prava, niti bilo što treće nemaju prednost nad nacionalnim interesima, koji su, kod snažnih zemalja, jedina prava „svetinja“. Uostalom, njihova logika je, kada se jednom pobrinemo za ključne nacionalne interese, bit će vremena pozabaviti se i ostalim bitnim pitanjima.
A to što neko za to vreme – koje ne mora doći nikada – pati i kao narod i kao verska zajednica, i što u međuvremenu može i posve nestati s lica zemlje kao što se to pred očima Zapada dogodilo s brojnim hršćanskom zajednicama na Bliskom istoku u naletu džihadista „Islamske države“ i njihova „Kalifata“ a da niko od zapadnih metropola niti reč nije rekao – očito je najmanje važno.
Ono što će Kina u buduće činiti, i gde, očito, sinhronizira svoje delovanje s Rusijom (a moguće i s Iranom), je aktivno pomaganje Asadovoj vladi u Damasku, koja, osim što još uvek do kraja nije rešila pitanje samog rata (iako je on već odavno završio što se tiče snažnih frontalnih borbi i ima karakter isključivo lokalno ograničenih protuterorističkog akcija), ima itekako velikih gospodarskih i finansijskih problema.
Nakon što su SAD protiv Irana uvele snažne sankcije u njegovom energetskom sektoru, od kada je otežana i opskrba Sirije iranskom naftom (ključna naftna nalazišta na istoku Sirije u rukama su kurdskih snaga koje čuvaju američki vojnici u tamošnjim improviziranim bazama).
Tako se Kina po prvi put od početka sirijskog građanskog rata sada pojavila – u Idlibu. Naravno, u onom južnom delu te krajnje severo-zapadne sirijske regije – jedine nad kojom Damask još u potpunosti nema svoj nadzor kada je reč o teritoriju zemlje zapadno od Eufrata.
Veći deo Idliba i dalje je pod nadzorom proturskih organizacija, a na tom su prostoru stacionirane i ograničene snage službene turske vojske koje su smeštene u tamošnjim bazama.
Kineska delegacija posetila je to područje, što potvrđuju i tamošnje opozicione organizacije. Guverner Idliba, imenovan od strane vlade u Damasku, Mohamad Natuf, primio je kinesku delegacijuu Kan Sheikhounu, smeštenu južno od administrativnog središta te regije – grada Idliba koji je pod nadzorom proturskih snaga.
Guverner se posebno susreo s predstavnikom kineske firme specijalizovane za medicinsku industriju i razgovarao s njima o područjima bilateralne suradnje. Natuf se zahvalio kineskoj firmi na inicijativi za osiguravanje sredstava za otkrivanje koronavirusa kovid-19 i medicinske opreme za brojne škole u ruralnom Idlibu.
Kineska delegacija u kojem su, osim poslovnih ljudi, bili i predstavnici vojnih i sigurnosnih snaga, posetilo je nekoliko sela u blizini linije kontakta sirijske vojske s oružanom borbom, severozapadno od Kan Sheikhouna.
Peking se, to je sasvim sigurno, u Siriji neće zaustaviti na obnovi škola i isporukama svojih cepiva protiv koronavirusa. Za tako nešto poseti njegovih izaslanstava sigurno mu nisu potrebni.
Iran počeo da obogaćuje uranijum. Više o tome čitajte OVDE.
Izvor: geopolitika.news
