Priredili smo za vas 30 istorijskih činjenica prikupljenih iz istorijskih izvora
1) Oko 950. godine, Vizantijski Imperator Konstantin Porfirogenit zapisuje da grad „Serblia“ na položaju jugo-zapadno od Soluna ima svoje ime od svojih srpskih osnivača (oko ranog 7. veka). U 10. veku isti grad je spomenut kao „Srpčište“ u rukopisu vizantijskog pisaca Ioana Zonare.
2) Oko 1229-1230. godine godine bugarski Car Ivan Asen 2. postavlja natpis u Trnovu: „Uzeo sam zemlju od Adrijanopolisa do Drača, grčku, albansku, još i srpsku“. Izrazito severniji položaj srpskih država tog datuma daje povod hipotezi da je spomenuta srpska zemlja južno od te crte oblast naseljena Srbima.
3) U Dušanovom Zakoniku izdanom 1349. i 1354. godine u Skoplju i Seresu, spominju se sledeći narodi kao stanovnici Srbije: Srbi, Grci, Albanci (Arbanasi) (Čl. 77, 82), Arumuni (Vlasi) (Čl. 32, 77, 82), Saksonci (Sasi) (Čl. 123).
4) Despot Uglješa u pismu iz 1366. pisanom u Skoplju kaže da je gospodar srpske zemlje, Grčke i Pomorja.
5) Mesto bitke na Marici 1371. godine, kada su se Kraljevi Vukašin i Uglješa, predvodeći svoje vojske, sukobili sa Turcima, bilo je nazvano „Sirf-Sindugi“-„Srpski Poraz“.
6) 1395. godine Mihail Paleolog i njegova supruga Jelena uspostavili su zadužbinu Jeleninom ocu, Konstantinu Dejanoviću, Gospodaru Srbije. Država Konstantina nalazila se oko reke Strume.
7) Bugarske Hronike, poreklom iz 15. veka sadrže odlomak po kome je Turski Sultan Murat otišao da pokori ili Bugare ili Uglješu. Uglješa i Kralj Vukašin „skupili su veliku srpsku vojsku“.
8) Negde pri kraju 15. veka Mađarski istoričar Bonfini piše o „Makedoniji, koju sada zovu Srbija“. („Macedoniam quam Serbua nunc appelant“).
9) Stefan Gerlah piše 1574. godine da je rođak Mehmed Paše postao Arhiepiskop u Bugarskoj, i njegovo sedište je deset dana daleko od Jedrena, u gradu Ohridu, na granici Epira i Srbije.
10) 1584. godine Katolički klerik Aleksandar Komulović spominje da je u Srbiji („Servia“), Skoplje glavni grad („Scopia principale citta“) i da se nalazi u sredini provincije (nel mezzo della provincia).
11) Mitropolit Jeremija iz grada „Pelagon“ (Bitolj) stiže u Rusiju 1603. godine rekavši da je došao iz srpske zemlje. Obraćajući se Ruskom Caru Mihailu 1641. godine, Skopski Mitropolit Semion napominje da je iz srpske zemlje. 1651. godine, Kratovski Mitropolit piše Ruskom Caru: „Moji praroditelji i predci su gospodari srpske zemlje Kratovo“.
12) 1609. godine u arhivu Vatikana, spomenuta je Katolička Crkva u Skoplju, Srbija („La chiesa di Scopia in Servia“). Katolički sveštenik Petar Bogdani napisao je 1650. godine preporuku za njegovog rođaka, Andriju Bogdani iz Albanije, rekavši da je „preporučen za Arhiepiskopiju u Ohridu u Srbiji“. („Proposto per L’Archivescovato d’ Ochrida su in confini della Servia“).
13) 1665. godine Sofijski Arhiepiskop Petar Archbishop Petar beleži da „Sada u ovom Kraljevstvu Srbiji postoji jedna Mitropolitska Crkva, ona Skopska“: („Al presente si trovano in cotesto regno di Servia una chiesa Metropolitana, cioe, Scopia“), dodajući da je Papa Urban 8. u svojoj deklaraciji osnivanja „Ilirskog Kolegija“ izjavio da „postoje tri biskupije u Srbiji: one u Skoplju, Justinijani zvanoj Prizren, i u Nišu“. („Che sono del regno di Servia tre vescovati:cioe Scupi, ovvero Scopia, Justiniana detta Prisren, et anche Nissa“).
14) Piter Hejlin, engleski geograf pod odrednicom „Srbija“ stavlja-„glavni gradovi tamo su 1. Niš 2. Vidin (od Turaka zvan Kiratov) 3. Kratovo… 9. Skoplje, od Ptolemeja zvano Skupi“: („Principal tonjns hereof: 1. Nissa 2. Vidina (by the Turks called Kiratonj) 3. Cratova… 9. Scopi, by Ptolemy called Scupi“).
15) Oko 1680. godine Urban Čeri javlja u raportu papi Inoćentiju IX o Arhiepiskopu Skoplja u Srbiji.
16) Nadbiskup Skoplja opisuje Srbiju i kaže da je „Skoplje glavni grad Srbije“ („Scopia…. metropolli di Servia“). Dalje, spominje da su Pravoslavne „kuće u Skoplju Grčke i Srpske“. („Case Greche e Serviane“).
17) U 1685. godini. godini Nadbiskup Skoplja Petar Bogdani šalje dopis Kardinalu Čibu, govorivši da su ga Turci isterali iz „cele Srbije“ („da tutta la Servia“).
18) Mitropolit Jevtimije od „Srpske zemlje grada Skoplja“ (Serbskija zemli goroda Skopija) dolazi u Rusiju 1687. godine, donoseći molbu u kojoj spominje da je „Mitropolit srpske zemlje skopske Crkve“ („Mitropolit Serbskije zemli Skopskie Crkve“).
19) Dimitrije Petrov iz Kičeva došavši u Rusiju 1706. godine radi skupljanja sredstava za izgradnju Crkve Sv. Dimitrija u Kičevu, izjašnjava se kao polaznik iz srpske zemlje grada Kičeva (Serbskie zemli goroda Karacheva). Dolazak je registriran kao „srpske zemlje ohridske eparhije kičevskog grada Srbina Dimitrija Petrovog“: („Serbskie zemli Arhidonskija Eparhi Krachevskogo goroda Serbjanin Dmitrei Petrov“).
20) Barski Nadbiskup, Vićentije Zmajević konstantira „glavna mesta u Srbiji su Beograd, Smederevo, Niš, Skoplje, Prokuplje, Novo Brdo, Priština, Trepča, Prizren i Peć, a utvrđenja Kačanik, Tetovo, Janjevo, Vučitrn, Mitrovica, Đakovica i Novi Pazar“
21) u 1774. godini Ruska Carica Elizabeta obraća se „plemenitim i časnim gospodarima srpskih zemalja u Makedoniji, Skandariji, Crnoj Gori i Primorju Crnogorskog Naroda, upravnicima, vojvodama, prinčevima i kapetnima kao i njihovim duhovnim i svetovnim vođama“.
22) Pismo iz 1756. godine spominje glavna mesta u Srbiji (La Servie), meću kojima su „Skoplje, gde boravi Srpski Arhiepiskop; Kratovo, po kojem je provincija imenovana“.(„Scopia, ou reside Archeveque Rascien; Cratovo, qui donne son nom au Gouvernement“).
23) Katolički Nadbiskup Skoplja, Matija Masarek, Albanac, izveštava de je grad naseljen „Grcima, šizmaticima Srbima, Jevrejima i Jermenima“ („Grece, scismatici Serviani, Ebrei et Armeni“) u izveštaju napisanom oko 1770. godine. 1790. godine napominje da Turci sumnjaju na Grke i Srbe Skoplja jer su poslali pisma Rusiji.
24) Prepiska češkog filologa Dobrovskog do Slovenačkog kolege B. Kopitara između 1809-1810. godine sadrži ovo mišljenje Dobrovskog. Imam malo obzira sprema geografskim nazivima, Dubrovčani, Makedonci i Bosanci su ipak Srbi.
25) Rustov objavljuje u Cirihu 1876. godine „Srpska plemena su po jeziku i po poreklu u posedu najvećeg dela Evropske Turske. Na istoku su raspoređeni do Nišave i Strume, Strumiona starinaca, koji ide u Orfejski Zaliv. Od južne do severne granice grčkog jezika, oni naseljuju Bosnu, Hercegovinu, Staru Makedoniju. Crnogorci i Dalmatinci, iako nisu pokoreni od Turaka, srpskog su plemena“.
26) Od 1880. do 1881. godine vodila se srpska Brsjačka buna u oblastima Demir-Hisara, Poreča i Kičeva. Vođe ovog ustanka su bili lokalni Četnici Ilija Delija, Rista Kostadinović, Micko Krstić i Anđelko Tanasović.
27) Zaključak lingviste Petra Draganovog oko pesama „Makedonskih Slovena“: „Veoma je upadljivo da u krugu Careva, Kraljeva, Vojvoda, Heroja i drugih likova ovih pesama nalaze se samo ličnosti i značajni događaji od srednjevekovne, nove i najnovije srpske istorije“.
28) Dr Karl Ostrajh o Skoplju: Iako se nalazi južno od Šar-Planine, Skoplje je glavni grad Stare Srbije… seoska populacija, iako je srpska poreklom, u većem delu dala je podršku Egzarhatu, jer je bugarski Episkop prihvatljiviji za njih nego grčki Episkop Ekumenske Crkve kojoj su ranije pripadali. Tako je seoska populacija oko Skoplja danas postala uglavnom bugarska. Isto važi i za čisto srpsko Tetovo“.
29) Govoreći u ustanovljenju Bugarskog Egzarhata u Makedoniji, Karl Ostrajh beleži: „Značajan deo seoske populacije, iako se tada osećala srpskom, prigrabila je prvu priliku da dobije slovenske sveštenike i tako se deklarirala kao bugarska… Ko god da je prišao Bugarskom Egzarhatu, bio je registriran u Turskim popisnim dokumentima kao Bulgar-Milet i pred svetom je uglavnom bio Bugar“.
30) Za vreme Prvog svetskog rata, bugarske trupe pod komandom Prvog Poručnika Aleksandra Protogerovog, visokog funkcionera VMRO-a, dobile su naredbu da se odmazde narodu koji je živeo istočno od Kumanova radi napada na neke bugarske trupe. Pre početka mera osvete, čitav živalj se izjasnio kao bugarski, da bi izbegao represije. Protogerov je bio zbunjen. U vezi ovog događaja, Gilber in der Mar zapisuje njegov rasplet: „Tada su Protogerovi pomoćnici imali dosetku: pitali su ko slavi „Slavu“. Oni koji su je slavili, bili su streljani, jer proslava „Slave“ je znak da je neko Srbin: to je običaj koji Bugari nemaju“.
31) Lista geografskih imena u Južnoj Staroj Srbiji-BJR Makedoniji sa poreklom od korena „Srb-“: Srbinovo, kod Tetova; Srbica, Srbjani, Srbjan Dolence u Bitoljskoj oblasti; Srbce i Srbci južno od Bitolja; Srbinovo u oblasti Gornje DŽumaje, pirinska oblast u Bugarskoj; Srbinica, rečno vrelo kod sela Podleš.
Uredništvo portala Srpska Bosna priredilo iz izvora knjige mladog autora Miloša Marinkovića, koji je sakupio i objavio istorijske izvore u delu „(Slavo)Makedonci-deo srpskog naroda“.
Izvor: Nacionalist
