Piše: Zoran Milivojević
U vezi sa aktuelnim događajima na KiM i pristrasnim postavljanjem Nemačke u korist privremenih vlasti u Prištini o čemu otvoreno govore reakcije visokih nemačkih predstavnika (MIP Berbok, ambasadori u Beogradu i Prištini, itd.) treba reći da to ne predstavlja iznenađenje, već istorijski kontinuitet i u novoj nemačkoj spoljnopolitičkoj strategiji prema Srbiji (i Balkanu). Onemogućavanje Nemačkoj globalni uticaj i odsustvo važnog elementa tvrde moći (vojna sila) Nemačku usmerava na Centralnu, Istočnu Evropu i Balkan za njene velikosilske ambicije i interese (energenti, tržište, razvoj). To je prostor u kojem se sa velikosilskih pozicija suprotstavlja Rusiji, Turskoj, britanskoj politici, sada i Kini. Glavni instrument nemačkog nastupa je ekonomska moć i politička dominacija u EU i evrozoni sa evrointegrativnom perspektivom, kao mehanizmom, u istočnoj i balkanskoj politici. Istočna politika Nemačke i ona prema našem prostoru su se sa tih pozicija manifestovale posebno posle nemačkih oporavaka od posledica svetskih ratova u prošlom veku.
Ta politika postaje posebno operativna i suprotna srpskim interesima u kriznim situacijama posle ponovnog ujedinjenja 1989, nezavisno od okolnosti, faktičkog stanja ili evropskog i globalnog konteksta. Anticipativno priznanje Slovenije i Hrvatske 1991. i time definitivno rušenje SFRJ je svakako dokumentovan izraz te politike. Interesantno je da iz tog perioda datira i smeštanje „kosovske vlade” u izbeglištvu, sa Bujarom Bukošijem na čelu, u tadašnju nemačku prestonicu Bon, što sugeriše zaključak o trajnosti nemačkih pozicija i interesa u albanskom faktoru na i oko KiM sa konkretnim efektima koji se materijalizuju danas. Sledi potom prvi put posle Drugog svetskog rata konkretan vojni angažman Nemačke u okviru NATO agresije na SRJ 1999, praćen snažnim političkim antisrpskim delovanjem (MIP, Fišer, potom Kinkel). U međuvremenu poznata epizoda sa ambasadorom Cobelom oko dalje moguće teritorijalno-političke fragmentacije Srbije ostaje kao simbol nepromenljivosti indikativnih strateških nemačkih ciljeva prema Srbiji.
U vezi sa Srbijom i KiM Nemačku strateški danas opredeljuje stav o nepromenljivosti (novih) granica na Balkanu koje podrazumevaju Srbiju bez KiM, odnosno „Kosovom”, kao nesporno novom državom. Na bazi ovog stava Nemačka je onemogućila svaku raspravu na temu podela, razgraničenja i sl., kao mogućeg političkog rešenja za kosovski čvor. Na njemu bazira i aktuelno postavljanje prema događajima na KiM i podršku prištinskoj strani u politici i konkretnim akcijama u funkciji afirmacije kosovske državnosti svim raspoloživim sredstvima, uključujući i stav prema ulozi Kfora, Unmika, Euleksa, generalno OUN. Uostalom tokom posete jesenas Prištini kancelar Šolc je bio veoma jasan oko politike nove vlade na punoj afirmaciji kosovske državnosti, što odražava i najnovija nemačka podrška aplikaciji „Kosova” za članstvo u EU.
Nemačka je odlučujuće delovala na kreaciji Šolc–Makron plana koji je u Berlinu predsednica KEU (Nemica) Fon der Lajenova krstila u „evropski predlog” o rešavanju kosovskog čvora, a koji se sada nameće kao platforma EU za suštinski dijalog Beograd–Priština i konačno rešenje. U osnovi je ideja (Nemca) Išingera i „nemački model” koji omogućuje potvrdu kosovske državnosti nezavisno od faktičkog priznanja Srbije. Insistiranje Nemačke na ovom modelu i platformi za rešenje kosovskog čvora biće u narednom periodu okosnica nemačke politike prema Srbiji i KiM.
Balkansku politiku Nemačke prema regionu, Srbiji i srpskom pitanju na Balkanu u određenom smislu manifestuje i naglašen i strateško-politički aktuelan interes Nemačke za rasplet u BiH sa podrškom njenoj unifikaciji i kreativnom tumačenju Dejtona u tom cilju. Forsirano poslednje imenovanje nemačkog kandidata K. Šmita na mestu VP za BiH odslikava pomenuti interes.
Kada se sravne najnovija iskustva sa nemačkim stavom prema Srbiji i srpskom pitanju na Balkanu ostaje dilema da li i koliko Nemačku opredeljuje činjenica da su u istoriji dve zemlje i narodi u prelomnim periodima bili na suprotnim stranama. Međutim, ostaje utisak da u tekućem kontekstu nemačko podređivanje interesa Srbije interesima drugih u regionu (Albanci, Hrvati, Bošnjaci i dr.) ipak vuče korene iz nezaobilaznog istorijskog geopolitički važnog globalnog sučeljavanja Nemačke sa drugima u kojem je Nemačka imala podršku ovih, a Srbija bila na drugoj (pobedničkoj) strani.
Izvor: Politika
