Iz MONSTAT-a su ranije za kazali da su pitanja u popisu definisana članom 9,10 i 11 Zakona o popisu i odnose se na lica, domaćinstva i stanove kao jedinice popisa-

“Podaci koji se prikupljaju Popisom odnose se na sledeće karakteristike lica i to: demografske, geografske, ekonomske, obrazovne, migracione, etničko-kuluturološke, invaliditet. Zatim se prikupljaju podaci koji će nam ukazati na veličinu i strukturu domaćinstva i porodice, a takođe i na karakteristike stana i opremljenosti stana instalacijama”, istakli su u MONSTAT-u.

Dodatno, prikupljaju se i podaci o poljoprivredi, koji služe za identifikaciju poljoprivrednih gazdinstava i predstavljaju okvir za predstojeći popis poljoprivrede.

Zakonon o popisu stanovništva, domaćinstava i stanova je predviđeno da su Popisom obuhvaćeni crnogorski državljani koji imaju prebivalište ili boravište u Crnoj Gori bez obzira da li su prisutni u mestu stanovanja ili privremeno borave u drugom mestu u Crnoj Gori ili u drugoj državi. Zatim stranci koji imaju odobren stalni ili privremeni boravak u Crnoj Gori, domaćinstva; stanovi i druge nastanjene prostorije.

Popis ne obuhvata diplomatsko osoblje stranih diplomatskih i konzularnih predstavništava u Crnoj Gori, predstavnike međunarodnih organizacija i tela koji imaju diplomatski status, kao ni članove njihovih užih porodica koji sa njima borave u Crnoj Gori.

Propisano da se od građana prikupe podaci o: imenu i prezimenu; polu; datumu rođenja i jedinstvenom matičnom broj; mestu i državi rođenja; mestu stalnog stanovanja majke u vreme kada je lice rođeno; boravku lica u drugoj državi; datumu (godina i mesec) odlaska u drugu državu i nazivu države; nameravanoj dužini boravka u drugoj državi; mestu iz kojeg se lice doselilo; godini i mesecu doseljenja; razlozima odsutnosti lica iz Crne Gore; državi iz koje se lice doselilo; godini, mesecu i razlozima poslednjeg doseljenja, odnosno povratka u Crnu Goru; nameravanoj dužini boravka u Crnoj Gori.

Pratite Jutjub kanal portala Pravda na kome emisije vodi Igor Marinković https://t.co/zpsfQELH7c

— Dnevne Novine Pravda (@NovinePravda) May 16, 2023

Građani će popisivaču davati podatke o bračnom statusu, odnosno vanbračnoj zajednici, životnom partnerstvu lica istog pola; broju živorođene dece; državljanstvu; nacionalnoj, odnosno etničkoj pripadnosti; veri; maternjem jeziku; jeziku kojim lice uobičajeno govori; stranim jezicima kojima se služi; nivou školske spreme, odnosno stečenog obrazovanja; poznavanju rada na računaru; statusu ekonomske aktivnosti (zaposleno, odnosno nezaposleno); razlogu neaktivnosti (dijete, student, domaćica, lice sa prihodima od imovine, penzioner i drugi razlozi zbog kojih lice nije aktivno); zanimanju; delatnosti u kojoj je lice zaposleno, odnosno bilo zaposleno; angažmanu lica; državi i mestu u kojoj je lice zaposleno; funkcionalnoj sposobnosti lica za obavljanje svakodnevnih aktivnosti; mjestu uobičajenog boravka, prethodnom mestu uobičajenog boravka i datumu (godina i mesec) dolaska u sadašnje mesto boravka, invaliditetu i vrsti invalidnosti (senzorna, motorička, psiho-socijalna).

“Ukoliko građanin ne želi da se izjasni o nacionalnoj, odnosno etničkoj pripadnosti, veri, maternjem jeziku i jeziku kojim uobičajeno govori, kao i o invaliditetu i vrsti invalidnosti upisuje se odgovor “Ne želi da se izjasni””, piše u Zakonu o popisu.

Popisiće se i osobe koje se nalaze u zatvoru.

Precizira je i način popisivanja predstavnika države Crne Gore na radu u diplomatsko-konzularnim predstavništvima Crne Gore, međunarodnim organizacijama, članova domaćinstava koja sa njima borave u drugoj državi, kao i popis stanova koje koriste strana diplomatska i konzularna predstavništva u Crnoj Gori, a koji nisu u vlasništvu stranih država.

Kako se popisuju odsutni članovi domaćinstva i deca?

“Podatke o odsutnim članovima domaćinstva daje punoljetni član domaćinstva kome su podaci o odsutnim članovima najviše poznati. Za decu mlađu od 15 godina podatke daje jedan od roditelja, usvojitelj ili staratelj. Ako popisivač u vreme popisa ne zatekne u domaćinstvu lice obuhvaćeno popisom, popisivač će ostaviti pisano obaveštenje da je to lice dužno da se javi na kontakt telefon iz obaveštenja, radi dogovora oko ponovnog dolaska popisivača”, navodi se u Zakonu.

Podaci prikupljeni u popisu koji se direktno ili indirektno mogu dovesti u vezu sa licem na koje se odnose, statistički su poverljivi i predstavljaju službenu tajnu.

Upitnici za popis stanovništva, domaćinstava i stanova štampani su na „crnogorskom jeziku“ i na jezicima u službenoj upotrebi – srpskom, bosanskom, albanskom i hrvatskom.

Upitnici na srpskom i „crnogorskom“ jeziku štampani su na latinici i ćirilici.

Štampani su i upitnici na engleskom, ruskom, turskom i ukrajinskom jeziku.

Ipak su svi „doma“

Cela opozicija juče je saopštila da će učestvovati na popisu stanovništva. Po njihovom mišljenju, Vlada je ispunila sve uslova koje su oni tražili pa će ipak „biti doma“ za popis stanovništva.

Prve su se oglasile Socijaldemokrate koje su kazale da imajući u vidu kontrolne mehanizme do kojih su došli i atmosferu u kojoj će opozicija moći u potpunosti da kontroliše njegovu realizaciju, cijene da je učestvovanje u popisu interes građanske Crne Gore.

„Stoga sve građanke i građane pozivamo da se izjasne na popisu, kako bismo dobili validne podatke za kreiranje brojnih razvojnih politika, i pozivamo nadležne da, obzirom na vremenske (ne)prilike, obezbede popisivačima i instruktorima adekvatne uslove za sprovođenje popisa”, zaključuju u saopštenju.

Nakon toga se oglasilo Bošnjačko veće u Crnoj Gori gde su doneli jednoglasnu odluku o učešću na Popisu stanovništva, domaćinstava i stanova.

“Bošnjačko veće poziva sve pripadnike bošnjačkog naroda u Crnoj Gori, sve građane koji borave u Crnoj Gori, kao i one naše državljane koji se nalaze na privremenom radu u inostranstvu, da narednih dana budu na svojim adresama prebivališta, učestvuju i slobodno se izjasne na predstojećem Popisu u Crnoj Gori”, kažu u saopštenju.

Ovaj stav su pozdravili i iz Bošnjačke stranke.

„Veoma smo zadovoljni da je dijalog zainteresovanih strana doveo do boljih uslova za održavanje popisa i podsećamo da je Bošnjačka stranka aktivno učestvovala u procesu kreiranja uslova za održavanje kredibilnog popisa u Crnoj Gori, kako bi rezultati popisa bili odraz stvarnog stanja u vezi sa svim podacima koji se popisom prikupljaju, pa i podacima koji najviše interesuju javnost u Crnoj Gori u vezi sa identitetskim pitanjima. U svim ovim procesima, Bošnjačka stranka je učestvovala na najvišem nivou – predsednika i potpredsednika Bošnjačke stranke, i dala značajan doprinos da se u skladu sa našim i zahtevima drugih opozicionih partija, NVO sektora i predstavnika Saveta manje brojnih naroda i nacionalnih zajednica stvore bolji uslovi za kredibilan i sveobuhvatan popis.

Vršilac dužnosti predsednika Demokratske partije socijalista (DPS) Danijel Živković kazao je da je nakon izrade tehničke dokumentacije za softver ispunjen i poslednji uslov iz sporazuma o popisu i on može početi sutra.

On je na konferenciji za medije rekao da će opozicija imati dva predstavnika u popisnim komisijama, a predstavnike će imati i manje brojni narodi.

„Popis može da počne, ispunjeni su svi uslovi“, poručio je on.

„Ukoliko se uoče nepravilnosti ili zloupotrebu u svakom momentu možemo reagovati i zaustaviti popis“, kazao je Živković.

Pozvao je sve građane da se slobodno izjasne, te da ih obaveste, ako primete pritiske.

Izvor: IN4S