– Srpski vladari su bili pod uticajem Romejskog carstva ali i zapadnih zemalja kao što je Franačka. Prva vrsta dvorskog života je neutvrđeni dvor koji je gradi kod Stefana Nemanje rodonačelnika dinastije Nemanjića i njegovih naslednika. Ovaj dvor se nije nalazio u okviru utvrđenja koji je reprezantativan. U slučaju opasnosti po dvor, vladari se skrivaju u pribežišta, utvrđenja u blizini. Dvor Stefana Nemanje u Toplici je bio mešavina drvenog i bodručnog materjala. Bodručni meterijal je mešavina drvenog ili zidanog materjala ali nije zidano kamenom ili opekom, objašnjava sagovornik
Iz perioda Nemanjića je utvrđenje Stari Ras koji je bio pribežište vladara kao i dvorovi sa područja Kosova i Metohije iz 13 i 14 veka: Nerodimlje, Pauni, Štimlje i Svrčin koji su se nalazi oko sada nepostojećeg jezera. Na tim dvorovi su postojale terme kao što je Nerodimlje i Novo Brdo.
- Srpski vladari od 13 veka prave utvrđena rezidencije za odbranu od protivnika ali i da bi primili strane predstavnike. Srbija osvaja romejske gradove u Staroj Srbiji i primenjuje romejske graditeljske navike. Kralj Milutin se nastanjuje u Skoplju, ali ima i više dvorova u državi. Tom utvrdom se vladar odvaja od naroda. Povod građenja rezidencije je opasnost od Turaka, pa tako knez Lazar gradi rezidenciju u Kruševcu uz poznatu crkvu Lazaricu. NJegov naslednik despot Stefan Lazerević dobija Beograd kao prestonicu, obnavlja stari sjaj svom dvoru. NJegov sestrić i naslednik Đurđa Branković koji gradi novu prestonicu Smederevo sa utvrdom i citadelom, kaže Đorđe.
Treći etapa razvoja dvorskog života je zamak koji je karakteristika Zapadne Evrope i stiže na srpske prostore. Vezan je za vlastele i feudalnu decentralizaciju. To je bio stan vlastelina koje su službi feudalca. Primer je zamak Kozlik iz 14 veka u predkopaoničkom kraju gde je stolovao vlastelin despota Stefana Lazarevića Radić Prestupović , zatim Maglić kod Kraljeva koji je imao episkopsko sedište.
Poruka Aleksandra Dugina Srbiji i Crnoj Gori
Izvor: Pravda