Piše: Željko Šajn, specijalni dopisnik "Politike” za '’Kosovo onlajn'’
SAD i Ruska Federacija prvi put u istoriji susreću se direktno na ratnom polju, kao suprotstavljene strane u rusko-ukrajinskom sukobu. SAD suptilnom politikom preko NATO-a vojno i politički, kao i direktnim snabdevanjem naoružanja, pomažu ukrajinsku državu u borbi protiv Rusije, koja specijalnom vojnom operacijom štiti svoj, ruski narod. Ove dve najveće vojne sile današnjice započele su pregovore i u Ženevi. Pomaka, međutim, i dalje nema.
Za istim stolom američke i ruske diplomate u kapacitetu ministarstava spoljnih poslova, na nivou zamenika ministara ovog resora, raspravljaju o prekidu rata u Ukrajini. Krajnji cilj, svakako, jeste mir, ali ne zaboravimo da se ovom trenutku odvija utemeljenje novog svetskog poretka, u kome svoje značajno mesto imaju i Indija i Kina, a koji se bazira na ekonomskoj osnovi, s ratnim kopljima na evropskom tlu. Naporedo se vrše intenzivni pregovori o normalizaciji odnosa Beograda i Prištine.
Evropa nastoji da pod svoj patronat poslušnosti postavi i Ukrajinu i Balkan, a da pri tome isključi uticaj Rusije. Lideri Francuske i Nemačke Makron i Šolc naglašavaju da Ukrajina mora pobediti Rusiju, a takvim imperativnim tonom, zapravo, stimulišu rat, a ne mir. Istovremeno, Srbija trpi pritiske da prihvati non-pejper kao dokument EU u usmenoj formi, ne i sa jasnim ciljem.
Dok Briselski dogovor konkretno govori o normalizaciji odnosa Beograda i Prištine, novi evropski dokument kao da je samo dolio ulje na vatru, pa nijedna strana nije udovoljila Miroslavu Lajčaku, specijalnom predstavniku EU za dijalog Beograda i Prištine i specijalna pitanja Zapadnog Balkana, koji se zalaže za kompromisno rešenje gde nijedna strana ne može dobiti stoprocentno sve što želi, već obe strane moraju napraviti kompromis, koji će biti stimulisan političkim i ekonomskim pogodnostima.
Tako je nezadovoljstvo pregovorima u Briselu počelo da se širi i među Albancima van teritorije Kosova i Metohije. Albanska partija u Severnoj Makedoniji Alternativa za Albance zatražila je formiranje Zajednice albanskih opština (ZAO) u Severnoj Makedoniji, i to na teritorijalnom delu gde je većinski deo stanovništva albanske nacionalnosti. Reč je o teritoriji koja se granici sa Albanijom na zapadu i sa Kosovom i Metohijom na severu.
Predlog generalnog sekretara Alternative Zećirija Ibrahimija za formiranje ZAO analizirano je kao posledica gneva zbog izbacivanja partije iz vlasti, na čijem je mestu priliku dobila Albanska alijansa, u koaliciji sa SDSM i DUI. No, da nije reč samo o nepromišljenom gnevnom potezu, pokazala je istovremena inicijativa Albanaca iz Preševske doline, na jugu Srbije, koji traže formiranje Zajednice Albanaca u Preševskoj dolini. Kako je izjavio poslanik u Skupštini Srbije Šaip Kamberi, delegacija Albanaca iz Medveđe, Bujanovca i Preševa u radnoj poseti Vašingtonu pred Senatom SAD govoriće o „diskriminaciji etničkih Albanaca na jugu Srbije od strane Beograda”. Ove inicijative, kako se pokazalo, upozoravaju da se Albanci ne smeju smetnuti s uma kao politički subjekat.
Očekuje se da Borelj i Lajčak 18. marta na Ohridu, u centru hrišćanstva na Balkanu, kako je rekao vladika Velimirović profesoru Pupinu, pošalju poruku svima da je kraj političkim zabludama i da su na stolu velike političke promene na ekonomskim osnovama, u kojima značajno mesto odluke sa Zapada ima SAD, a sa Istoka Kina, Indija i Rusija, dok se na evropskom tlu za svoje liderske pozicije bori EU, sa nemačkim i francuskim liderima na čelu. Balkan predvodi Srbija, kao lider inicijative „Otvoreni Balkan”. Stoga je veoma važno da se sitni etnički interesi što pre anuliraju i zaborave vokerovske želje o stvaranju „Velike Albanije”, jer one nisu ni u jednoj pregovaračkoj argumentaciji za stolom, a prema rečima Kisindžera, najuglednijeg živog diplomate, u pregovorima ne funkcionišu želje, već samo ono što je za stolom.
Nije isključeno da se u Ženevi uskoro obelodani da su se SAD i Rusija dogovorile o interesnim sferama koje su uzrok sukoba u Ukrajini, te da se stavi tačka i na odnose Beograda i Prištine u kompromisu između Kurtijevog insistiranja na međusobnom priznavanju i Vučićevog „Ne” u članstvu Kosova u UN.
SAD i Nemačka neće povući priznanje Kosova, niti će, s druge strane, Rusija i Španija priznati Kosovo. Amerika će dozvoliti Srbiji kao politički benefit delimični suverenitet i nepriznavanje Kosova, ali će insistirati na ekonomskim benefitima u koje će se uključiti američka ekonomija.
Izvor: Kosovo onlajn
