Muzej žrtava genocida u Beogradu došao je do originalnog spiska Diane Budisavljević sa imenima i svim podacima oko 5.800 srpske dece spasene iz ustaških logora Nezavisne Države Hrvatske.
Ovaj i drugi artefakti iz perioda Drugog svetskog rata, svedoče o stradanju pripadnika srpskog naroda, ali i drugih pripadnika jugoslovenskih naroda i predstavnjeni su danas povodom Dana Muzeja žrtava genocida.
Direktor muzeja, istoričar Dejan Ristić, naveo je da je ovo epohalno otkriće, spisak srpske dece iz Zavoda za gluvonemu decu u Zagrebu, nastao u drugoj polovini 1942. godine i da sadrži podatke o identitetu 5.800 dece, za koji se smatralo da je uništen.
Kako je objasnio, reč je o spisku koji sadrži sve podatke o deci, uključujući redni broj, ime i prezime, ime oca i majke, mesto rođenja, datum i logor smrti iz koga je dete spašeno, starosno doba deteta i identitet hrvatskih usvojitelja.
"Po prvi put živoj deci, koja su sada ljudi u poodmaklim godinama, koji još uvek tragaju za svojim identitetom, kao i njihovim potomcima, možemo da ponudimo informacije o njihovom stvarnom identitetu", rekao je Ristić na konferenciji u Muzeju žrtava genocida.
Dodao je da spisak predstavlja prvorazredni istorijski izvor za kojim se dugo tragalo navodeći da su uspeli da dođu do njega zahvaljujući podršci državnih organa Srbije.
Naveo je da će ti artefakti biti na raspolaganju naučnoj zajednici i istraživačima iz Srbije i inostranstva i da će oni služiti obogaćivanju i objektivizaciji znanja o tome šta se dešavalo pripadnicima našeg naroda i drugim nedužnim žrtvama sa prostora Jugoslavije tokom Drugog svetskog rata.
Ristić je ukazao da se među artefaktima nalaze tri primera hladnog oružja korišćenih od strane hrvatskih ustaša za likvidaciju Srba na teritoriji Nezavisne Države Hrvatske (NDH), cigla iz jasenovačkog gubilišta, kao i veliki broj primeraka prepiski iz logora.
"Prošle godine smo otkupili više hiljada pisama iz Drugog svetskog rata uključujući i dve prepiske dva bračna para koji su bili zatočeni u dva posebna logora za oficire", naveo je Ristić.
Ristić je naveo da je tokom 2022. godine Muzej postigao zapažene rezultate u naučnoistraživačkoj delatnosti, realizaciji programa u oblasti kulture, obrazovanja, umetnosti i dodao da je prioritet bio obogaćivanje zbirki, kao i stručna obrada građe koja kontinuirano pristiže u ustanovu.
"Samo tokom prošle godine obogatili smo zbirke i fondove Muzeja žrtava genocida u većem obimu, nego u prvih 30 godina njegovog postojanja. U pitanju je više hiljada artefakata, arhivskih dokumenata, fotografija, trodimenzionalnih predmeta, audio-vizuelnih zapisa nastalih tokom Drugog svetskog rata", rekao je Ristić.
Tokom prethodnih godinu dana, dodaje, Muzej je realizovao niz izložbi, između ostalog i u Parizu, Podgorici, Skoplju.
"Muzejska građa pohranjena u ovoj ustanovi kulture nije samo klasična uobičajena muzejska građa, ta građa je pre svega dokaz o zločinu", rekao je Ristić.
Pomoćnik direktora Muzeja žrtava genocida Stanko Debeljaković naveo je da se sa velikom odgovornošću i pijetetom pristupa takvim temama, te da će se i u narednom periodu nastaviti sa prikupljanjem istorijske građe.
"Nastavićemo da radimo tako i pokušaćemo da uz podršku države u narednom periodu budemo još efikasniji i doprinesemo kulturi sećanja naše države zbog svih građana Srbije", rekao je Debeljaković.
Diana Budisavljević bila je humanitarka austrijskog porekla, udata za lekara srpske nacionalnosti u Zagrebu, koja je tokom Drugog svetskog rata spasila više od 10.000 dece iz ustaških logora smrti u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj.
Deca koju je pokušavala da spasi su bila uglavnom srpske nacionalnosti sa područja NDH.
Diana Budisavljević je vodila kartoteku o deci, s nadom da bi jednoga dana deca mogla biti vraćena svojim biološkim porodicama, ali joj je po nalogu Ministarstva socijalne politike Hrvatske 28. maja 1945. godine ta dokumentacija oduzeta.
Izvor: RT Balkan
