Piše: Predrag Ćeranić
U RUSKOM gradu Kazanju, prestonici Republike Tatarstan, od 22. do 24. oktobra održaće se samit BRIKS-a.
Prvobitno konstituisan kao organizacija pet zemalja (Brazil, Rusija, Indija, Kina, Južna Afrika), BRIKS-a je postao „pokretač ekonomskog rasta i upravo u toj asocijaciji će se u narednim godinama generisati glavni rast globalnog BDP-a“, izjavio je predsjednik Rusije Vladimir Putin na plenarnom sastanku Biznis foruma BRIKS-a.
Lider Rusije je rekao i da je „u perspektivi stvaranje jedinstvene digitalne infrastrukture unutar BRIKS-a“ kao i da se „modernizuje elektronska trgovina i korišćenje vještačke inteligencije“.
Naziv BRIKS je engleska skraćenica početnih imena država članica (Brazil, Russia, India, China, South Africa – BRICS). Tokom posljednjeg, 15. samita BRIKS-a održanom u Johanezburgu u avgustu 2023. godine, predsjednik zemlje domaćina, Južnoafričke Republike Siril Ramofosa, izjavio je da su Argentina, Egipat, Etiopija, Iran, Saudijska Arabija i Ujedinjeni Arapski Emirati, zemlje koje su ranije podnijele zahtjev za članstvo, dobile poziv za pridruživanje i da već od 1. januara 2024. godine postaju punopravne članice.
Skoro polovina svjetske populacije, odnosno 44 posto, živi unutar „granica BRIKS-a“ a ukupni BDP iznosi trećinu globalnog ekonomskog proizvoda. Sa novoprimljenim članicam BRIKS postaje i nezaobilazan energetski faktor. Čak 25 posto svjetskih zaliha nafte je pod kontrolom članica BRIKS-a.
Na prethodnom samitu mnogo se govorilo o dedolarizaciji, a što bi se postiglo upotrebom domaćih valuta umjesto dolara u međusobnoj trgovini, što je već u toku. Recimo, Rusija i Indija u međusobnoj trgovini koriste rublju i rupiju.
BRIKS je osnovao i Novu razvojnu banku. Izvršni direktor ruske filijale Međunarodnog monetarnog fonda Aleksej Možin izjavio je da bi zemlje BRIKS-a mogle da stvore obračunsku jedinicu koja bi bila izgrađena na korpi valuta pet zemalja članica grupe.
Samitu BRIKS-a prisustvovaće i predsjednik Republike Srpske dok će Alaksandar Vučić, kako je upoznao javnost, odluku o odlasku u Kazanj donijeti 20. i 21. oktobra.
Po predsjedniku Dodiku, BRIKS je interesantan za Srbe i on se nada da će Srpska vremenom u ovoj organizaciji dobiti status posmatrača. Ujedno, predsjednik Srpske je istakao da je BRIKS budućnost i veoma moćna organizacija, koja stalno raste, te da Republika Srpska vidi u tome svoju priliku.
Dodik je govorio i o pridruživanju EU, što je nazvao evropskim bajkama koje je Srpska godinama slušala.
Te bajke sluša cijeli Balkan, a povodom desetogodišnjice jedne od njih nazvane Berlinski proces (kasnije preimenovan u Mali Šengen), nedavno je u Berlinu (kao i prije deset godina) održan samit.
Prilično zaboravljenu inicijativu svoje prethodnice Angele Merkel, njemački kancelar Olaf Šolc nastoji revitalizovati novim bajkama. „Jasno je da će zemlje Zapadnog Balkana samo zajedno moći ući u Evropsku uniju, što regionalnu inicijativu za dobrosusjedske odnose, čini još važnijom. Nadam se da neće proći još deset godina, dok sve balkanske države konačno ne postanu članice Evropske unije“, rekao je Šolc.
Strah da bi BRIKS mogao postati privlačan i za prostor koji ni Šolc ni Makron, lideri najvažnijih EU članica, ne žele vidjeti u EU, a ujedno Zapadni Balkan ne namjeravaju prepustiti silama Istoka, odnosno Rusiji i Kini.
Ruski energenti, prvenstveno gas, ali i nafta, i kineske ekonomske investicije nisu poželjne. Izgradnja ruskih gasovoda bila je podvrgnuta ekonomskom udaru od EU, a politički lideri koji su prihvatali kineski projekat Pojas i put bili bi izloženi političkom pritisku, po potrebi i „obojenim revolucijama“.
Dovoljno je prisjetiti se bivšeg makedonskog premijera Nikole Gruevskog koji je dozvolio da četiri važna infrastrukturna projekta u njegovoj zemlji rade kineske kompanije. Ulični nemiri, medijska satanizacija i na kraju, izborna prevara a nakon toga sudski proces, bilo je previše za Gruevskog. Nije se mogao suprotstaviti zapadnim centrima moći i bjekstvom u Mađarsku izbjegao je procesuiranje u kojem bi vjerovatno bio bez ikakve šanse da izbjegne utamničenje.
Projekat Pojas i put, kolokvijalno nazvan Novi put svile, podrazumijeva izgradnju mreže brzih pruga koja bi povezala kineske luke u Južnom kineskom moru sa Evropom. Dionice ovog projekta već su izgrađene u centralnoj Aziji (Uzbekistan, putni pravac Taškent – Samarkand) ali i Srbiji (pruga Beograd – Novi Sad).
Na kineskim brzim prugama vozovi dostižu brzine od 220 kilometara na čas i po završetku kompletne rute omogućiće da kineska roba, sve kvalitetnija a znatno jeftinija od iste robe američkih i evropskih proizvođača, za tri do četiri dana dospije na tržište. Sada je potrebno mjesec dana da prevali isti put jer se transportuje brodovima.
Sem toga, zna se da su mora i okeani pod kontrolom američkih ratnih brodova što dovodi u pitanje bezbjednost pošiljke.
Zbog električnih automobila proizvedenih u Kini trese se njemačka autoindustrija. Kako se u Mađarskoj planira izgradnja kineske fabrike automobila, njemačka nervoza je sve veća. Zato je Šolc putovao u Kinu, zato NJemačkoj treba litijum kako bi njemačka auto industrija mogla da koliko-toliko parira svojim elektomobilima.
Uostalom, već je Temu, kineska aplikacija preko koje možete naručiti proizvode deset puta jeftinije od istih koje kupujete u domaćim marketima, izazvala paniku kod vlasnika trgovačkih lanaca. Istina, naručeni proizvodi stižu za mjesec dana zbog transporta robe morskim putem, ali su cijene bagatelne.
Na Zapadnom Balkanu stvorena je prava pomama za kineskom robom koju možete naručiti preko interneta. Šta će biti ako Kina uspije da završi projekat Pojas i put? Odgovor: postala bi vodeća ekonomska i trgovinska sila.
Pojednostavljeno – Amerika bi joj htjela-ne htjela ustupila svoje mjesto.
Ruska vojska nadire ka administrativnim granicama Donbasa, Kina ekonomski zapljuskuje Balkan, Evropa se politički ljulja. BRIKS je nada za sve „ponižene i uvrijeđene“ zemlje.
Da je Republika Srpska prepoznala „jedro nade“ vidimo iz riječi Dodikovog političkog savjetnika Željka Budimira: „BRIKS predstavlja alternativu starom svijetu koji je u fazi silaska sa istorijske i svjetske scene, zbog čega je važno da Srpska u svijetu koji se gradi prepozna prijatelje, partnere i saveznike“.
RUSKA VOJSKA OSLOBODILA NOVOSADOVO: Značajan uspeh na Krasnolimanskom pravcu
Izvor: Sveosrpskoj.com
