Sirijski pobunjenici na čelu sa grupom Hajat Tahrir el Šam (HTS), koji su preuzeli vlast u Siriji, izazvali su strah u Pekingu, jer se vođa Abu Mohamed el DŽolani, ruku pod ruku, bori sa pripadnicima Islamske partije Turkestana, koji traže islamsku državu u kineskom Sinđangu.
Uprkos udaljenosti Kine od epicentra sukoba, pobunjeničko preuzimanje vlasti trebalo bi da izazove uzbunu u Pekingu, piše "Ejža tajms".
Zabrinutost Kine potiče od verodostojnih izveštaja o Turkestanskoj islamskoj partiji (TIP) koja se bori sa HTS-om. TIP je poznat i kao Islamski pokret Istočnog Turkestana (ETIM), separatistička je grupa iz zapadne provincije Sinđang i gaji duboke veze sa Al Kaidom.
Kina i Ujedinjene nacije su TIP proglasile terorističkom organizacijom. Sjedinjene Američke Države su je takvom smatrale do 2020. godine.
Militantna grupa je osnovana u Pakistanu, ali joj je uporište prebačeno u Avganistan. Pod pritiskom Kine, uticaj grupe je, poslednjih godina opao. Ali, pripadnici ove grupe su se onda sklonili u Siriju, grad Ildib.
Turska je podržala preseljenje TIP-a u Siriju, uzela je "braću" pod svoje, a onda je je ova grupa stala u borbene redove protiv režima Bašara el Asada.
"TIP je u Siriji već sedam godina. Oni su posvećeni odbrani Idliba od agresije Asadovog režima, jer se, kao Ujguri, suočavaju sa progonom u Kini – što oštro osuđujemo – i nemaju gde drugo da odu. Ali, njihova borba protiv Kine nije naša. Oni su dobrodošli da ostanu sve dok se pridržavaju naših pravila – što i čine", rekao je Abu Mohamed el Golani.
"Ejža tajms" ocenjuje da HTS nema interes da se bori protiv Kine i da pobeda u Siriji ne predstavlja neposrednu pretnju u Kini, ali TIP stiče borbeno iskustvo.
Kineski general major Jin Jinan tvrdi da se TIP bori u Siriji da bi skrenuo pažnju na stvar Ujgura i da bi stekao borbeno iskustvo kako bi jednog dana mogli da koriste te borbene veštine protiv Pekinga. To je potvrdio i vođa TIP-a Abdul Hak el Turkistani koji je pozvao Ujgure iz celog sveta da se pridruže borbi protiv Asadovog režima – i Kine.
"Danas pomažemo našoj braći da vode džihad u Siriji. Sutra, vojnici islama moraju biti spremni da se vrate u Kinu da oslobode Sinđang od komunističkih okupatora", rekao je.
Peking tvrdi da je TIP sproveo terorističke napade u Kini 2008, 2011, 2013, 2014. i 2015. godine. Napadi su uključivali gaženje pešaka, ubadanje noževima, eksplozije bombi automobila i bombaše samoubice.
Stalni predstavnik Kine pri UN tvrdio je 2022. godine da "TIP ne samo da pokreće napade u Siriji, već koristi Siriju kao bazu za regrutovanje i obuku militanata za pokretanje napadi na Kinu i Centralnu Aziju".
Peking je zabrinut da će se militanti TIP-a ponovo nastaniti u susednom Avganistanu i Pakistanu. Poslednjih godina došlo je do porasta napada na kineske državljane i imovinu u inostranstvu, posebno u Pakistanu, a Kina veruje da iza njih stoji TIP i da bi udruženi sa drugim terorističkim grupama mogli da ugroze strateške interese Kine. Pre svega, njen projekat Inicijativa "Pojas i put" koji prolazi kroz Pakistan.
ZVERSTVA U SELIDOVU: Ukrajinske snage streljale žene i starce iz neposredne blizine
Izvor: Rt.rs
