Ona je gostujući na kanalu Pravi odgovor govorila na temu rodno osetljivog jezika, čija je neprimena po Zakonu o rodnoj ravnopravnosti i pratećim usvojenim odredbama krivičnog zakona kažnjiva novčano, pa i zatvorski, do tri godine, zbog čega je, inače, poslanička grupa „Mi snaga naroda“ podnela Skupštini predlog za ukidanje ovog zakona.
- Nije osnovni problem samo upotreba ovih imenica koje nazivamo socijalnim feminitativima, tipa: vršilica dužnosti ili vršiteljka dužnosti, rukovoditeljka ili rukovodilica, pešakinja, kupica, diplomirana inženjerka, redovna preofesorka, centrica, bekica, padobranka, zakupnica, vojnikinja, zamenica, poslanica, pedagoginja, viteškinja, stručnjakinja, istraživačica, pilotkinja, biskupica, episkopa, istraživačka novinarka, agentkinja, alaskinja, podnositeljka i tako dalje... Ovo su sve forme koje nisu ustaljene, nisu inkorporiraneu tkivo našeg jezika. Zato zvuče neprihvatljivo, grubo i gotovo sa nekom negativnom konotacijom. Nisu samo ove imenice problem, problem je i Priručnik o upotrebi rodno osetljivog jezika, koji je objavljen pre ovog zakona, dakle 2019. godine, a čiji autori nisu osobe koje su afirmisane u svetu normativistike u srbistici, što je nedopustivo – istakla je Bjelakovićeva.
Kako je rekla, taj problematični priručnik se nalazi na sajtu Vlade Srbije.
- U tom priručniku se navodi da se pod rodno osetljivim jezikom podrazumeva paralelna upotreba formi koji se odnose na muškarce i na žene. Na primer: „Studenti i studentkinje koji/koje su bili/bile kod pedagoga/pedagoginje i psihologa/psihološkinje na razgovoru, a koji/koje nisu bili/bile...“ itd, itd... To povlači za sobom jednu teško prohodnu i u pogledu značenja rečenicu, koja se odupire jednoj stilskoj i jezičkoj izgrađenosti za koju srpski jezik ima sredstvo, a to je muški gramatički rod koji jeste neutralna kategorija u srpskom jeziku. I kada kažemo: „Studenti koji su bili na razgovoru kod pedagoga i psihologa na razgooru“, mi ne mislimo samo na osobe muškog pola, već i muškog i ženskog pola i nema potrebe da umnožavamo ove forme – poentirala je ona.
Bjelakovićeva je istakla problem novih rodnih kategorija, „kojih ima preko 70, a negde se može naći i preko 100“.
- Ako bi te rodne kategorije postale legitimne u Republici Srbiji, onda bi svako od predstavnika tih društvenih grupa imao pravo da traži svoju zamenicu, da nije ni on, ni ona, da bude nešto treće, četvrto, peto deseto, kao što su nebinarne grupe, koje su u engleskom „they“, i onda to zahteva i posebnu formu za glagolski oblik. Jer je srpski jezik, za razliku od engleskog, flektivan jezik, i to povlači za sobom različite druge forme. I zato engleski jezik to može da iznese, ali srpski, koji podrazumeva slaganje u rodu, broju i padežu, ne može, i daleko se komplikuje sistem i stvara se jedna glomazna, teško prohodna i glomazna rečenica i narušava se osnovno tkivo srpskog jezika – objasnila je i dodala:
- Nama se javljaju sad prevodioci koji ne znaju kako da prevedu sa engleskog to „they“, da li kao oni, one, ona...
Bjelakovićeva je upitala otkud državi pravo da donosi zakon koji se odnosi i na slovački i na mađarski jezik i na sve službene jezike u ovoj državi, ako to nije propisano u njihovim matičnim zemljama.
Takođe, primetila je da sam Zakon o rodnoj ravnopravnosti nije pisan rodno osetljivim jezikom, te ispada da krši sam sebe.
Ona je istakla da su izrazi koji završavaju na „-škinja“ potpuno pogrešni, a objasnila je i zašto, te otkrila koji nastavak bi bio mnogo adekvatniji. Uz nebrojene druge primere besmisla koje ćete čuti u ovoj emisiji, saznaćete mnoge nove detalje ako pogledate ovu veoma zanimljivu emisiju.
Izvor: Pravda
