06-09-2024 20:54 Stav Prenosimo

Piše: Predrag Ćeranić

URSULA fon der Lajen, predsjednica Evropske komisije, na Bledskom strateškom forumu pohvalno se izrazila o Zapadnom Balkanu, govorila je i o Bosni i Hercegovini. Nije štedjela superlative i na kraju je istakla da BiH može početi pregovore o pridruživanju odmah poslije Ukrajine i Moldavije.

To podsjeća na stari vic da će BiH postati članica EU odmah poslije Turske, koja taj prijem čeka duže od trideset godina.

Kada sam ChatGPT postavio ovo pitanje, dobio sam odgovor da „Turska čeka prijem u EU više od tri decenije a konkretno više od 37 godina od podnošenja zahtjeva za članstvo“.

Željko Budimir, ministar za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje u Vladi Republike Srpske, rekao je da se proces proširenja EU vodi na ideološkoj matrici i da nema nikakve veze sa stvarnim stanjem u zemlji koja treba da pristupi EU.

Da je zaista tako podsjetiću citiranjem dijelova svojih tekstova objavljenih na sajtu Fond strateške kulture, naknadno publikovanih u knjizi pod nazivom „Kome to smetaju mali Rusi“, objavljenoj 2018. godine u izdanju izdavačke kuće Filip Višnjić iz Beograda.

Tekst „NJemačko dijeljenje karata“, objavljen 11.09.2014. godine

U Berlinu je 28. avgusta održana konferencija zemalja Zapadnog Balkana na inicijativu njemačke kancelarke Angele Merkel. O pomenutom događaju mnogo se pisalo i nagađalo o njegovoj agendi. Stekao se utisak da se radi o slagalici za koju niko nije siguran kako je treba složiti. Šta nam govori sastanak u Berlinu, bez obzira na zvanično saopštenje, možemo saznati ako se zagledamo u najveće „puzle“. Zapadni Balkan, inače, kao pojam stvara nedoumice, u smislu da li se misli na zemlje koje još nisu u EU, ili prosto geografski, na zapadni dio Balkanskog poluostrva.

Ispostavilo se da Zapadni Balkan, uz Albaniju, čine zemlje nastale disolucijom bivše Jugoslavije. S obzirom da je NJemačka imala aktivnu ulogu u razbijanju zajedničke države Južnih Slovena i prednjačila u priznavanju osamostaljenih republika, postavlja se pitanje zašto sada okuplja dijelove te iste zemlje u cjelinu pod drugim imenom. Zašto su srušili Jugoslaviju kada je sada sastavljaju?

Objašnjenje je, takođe, lako pronaći u teorijama DŽordža Soroša, takođe važnog aktera u jugoslovenskoj drami. Cjelinu treba razbiti i poslije sastaviti, a s dijelovima ćemo lakše pregovarati o korišćenju njihovih resursa – tako otprilike zvuči parafrazirana Soroševa teorija o bivšoj SFRJ, a možete je pronaći u njegovom opusu od 12 knjiga.

Očito da navedena teza NJemačkoj nije bila strana, i da je put ka Turskoj mnogo ugodniji ukoliko je Balkan popločan državicama od kojih ni jedna nema više od pet miliona stanovnika. Od pozvanih država na samit u Berlinu, jedino za sada Srbija „strši“, istina, sa Vojvodinom i Sandžakom. Male države nisu faktor u političkom, ekonomskom i vojnom smislu, a u njima je lakše postavljati marionetske vlade.

Tekst „Prioriteti neoliberalizma: stvaranje Velike Albanije, pokoravanje Zakavkazja, raspad Rusije“, objavljen 16. 02. 2015. godine

Nakon Berlinskog samita, održanog 28. avgusta prethodne godine, poruka upućena zemljama Zapadnog Balkana bila je više nego očita, u smislu da treba međusobno ekonomski i politički da sarađuju, i da prijema novih članica u EU nakon Hrvatske zadugo neće biti. Tačnije – nikada više. Za Bosnu i Hercegovinu, Srbiju, Crnu Goru, Makedoniju i Albaniju predviđena je uloga „B lige“ EU, odnosno zone u kojoj nije poželjno rusko, a nakon Erdoganovog konfrontiranja sa EU i SAD, ni tursko političko i ekonomsko prisustvo.

Termin „Zapadni Balkan“ izmišljen je kako bi EU napravila distinkciju od područja koje ne smatra punopravnim dijelom Evrope. Zapadni Balkan je prepušten sebi i stoga će biti poligon na kojem će se izvoditi različite obavještajne i „crne“ operacije, postaće laboratorija za političke i privredne eksperimente, tokom kojih će se stvarati i obarati političke elite, „mijenjati svijest“ stanovništvu, prekrajati istorija, graditi novi identitet koji treba da bude bezbojan i amorfan.

Zapadnom Balkanu je namijenjena uloga trusnog područja koje će biti u funkciji disciplinovanja EU, prvenstveno NJemačke i Francuske, ukoliko ne shvate da je dužnost EU da uđe u konvencionalan rat sa Rusijom „u ime odbrane demokratije i EU vrijednosti“.

Tekst „Imaginarni i stvarni problemi u BiH“, objavljen 30. 12. 2016. godine

Balkan je zemlja čuda. Bliska i dalja istorija pružaju bezbroj primjera za navedenu tezu. Iako se situacija politički i bezbjednosno neprekidno usložnjava, na Balkanu se ništa novo ne dešava. A unutar Balkana, Zapadni Balkan je, opet, specifičan. Odbačen od EU, jer Unija ne priznaje da ovo područje pripada Evropi, pa je i po nazivu iz Evrope geografski izmješten.

Svojevremeno je u opticaju bio pojam Jugoistočna Evropa, koji je imao šire značenje, ali se na osnovu političke odluke Brisela, a na poticaj iz Londona, dogodila terminološka izmjena, te se dio Balkana koji ne pripada EU, niti u EU postoji namjera da Srbija, BiH, Makedonija, Crna Gora i Albanija postanu punopravne članice – naziva Zapadni Balkan.

Kovanica se piše sa velikim „Z“, s obzirom da se ne radi o geografskom pojmu. Zapadni Balkan može postati dio EU isključivo kolektivno, kao predvorje EU, odnosno njena „B“ liga. Ali, to liderima država koje se kunu u evrointegracije, ili, kako se to češće kaže, evroatlanske integracije (podrazumijeva se prethodni prijem u NATO) ne želi reći. Negiraće to i lideri balkanskih zemalja, ako bi im ko pokušao objasniti da je prijem u EU cilj koji se neprekidno izmiče i uslovljava političkim zahtjevima.

O sumnjivim evropskim obećanjima Balkanu (Zapadnom, naravno) pisao je i Dojče vele. Konferencije o Zapadnom Balkanu do sada su služile tek da se zabašuri nespremnost EU da primi nove države, pisao je Tomas Brajt, dopisnik agncije DPA za Dojče vele. Konferencija o Zapadnom Balkanu je novi format koji je lansirala NJemačka, te su se konferencije redale jedna za drugom (Berlin 2014., Beč 2015., Pariz 2016.).

Začkoljica je u tome što u dogledno vrijeme neće biti proširenja EU – to su između ostalih rekli Žan Klod Junker, predsjednik Evropske komisije, i predsjednik Bundestaga Norbert Lamert. Nakon što su se Britanci izjasnili za Bregzit, spremnost da se u Uniju uvode nove članice praktično je nepostojeća, piše Dojče vele. Kako će onda Srbija biti primljena u EU do 2017. ili do 2020. godine? O Bosni i Hercegovini, o kojoj se najčešće govori u kontekstu odlaska njenih građana na sirijsko ratište, i uopšte, u diskursu o terorističkoj prijetnji, suvišno je i govoriti kao o mogućoj članici EU.

Da li se nešto promijenilo za deset godina, otkako je objavljen prvi od navedena tri teksta?

Prosudite sami!