Delegacija Matice slovačke je verovatno bila prva zvanična kulturna delegacija koja je posetila Lužičke Srbe u poslednjih nekoliko decenija. NJeni članovi su se detaljno upoznali sa pitanjima kulture, književnosti, lingvistike, istorije, umetnosti i nauke gornjolužičkih i donjolužičkih Srba. LJudovit Štur je takođe u prošlosti posećivao Lužičke Srbe, Jan Kolar je značajno doprineo osnivanju Fondacije Lužičkih Srba u 19. veku, a Martin Hatala iz Bernolaka je takođe razvio kulturne veze sa Lužičkim Srbima preko Lužičkog bogoslovija u Pragu. Među osnivačima Matice lužičko-srpske nalaze se ličnosti poput pesnika, nacionalnog preporoditelja i sveštenika Handrija Zejlera i pisca, teologa i filologa Jana Arnošta Smolera. Među istaknutim ličnostima koje posebno poštuju Lužički Srbi jeste sveštenik, prevodilac Novog zaveta i osnivač časopisa Katolski posol Mihal Hornik, čiji je grob, simbolično ukrašen statuama Svetog Ćirila i Metodija, delegacija posetila. Lužičko-lužička matica održava kulturne veze ne samo sa slovačkom Maticom, već i sa Šleskom Maticom, Srpskom Maticom i Moravskom Maticom. Takođe je učestvovala na kongresima koje je organizovala Matica slovenska.
Delegaciju je pratio Jurij Luščanski, bivši predsednik Matice Lužičko-Srpske i predstavnik organizacije Domovina - potomak poslednjeg lužičko-srpskog biskupa, pesnika, muzičkog urednika čuvenog programa Ein Kessel Buntes i laureata Ćišinskijeve nagrade - sa istorijskim objašnjenjem istorije Lužičkih Srba, kao i grada Baucena. Delegacija Matice slovenske pogledala je najstarije lužičko-srpske knjige u centralnoj biblioteci, koje datiraju iz 16. veka, i upoznala se sa aktivnostima Lužično-srpskog instituta (Serbski institut), koji se fokusira na kulturne studije, lingvistiku, književne studije i digitalizaciju lužičko-srpskih spisa. Filološka istraživanja kulture Lužičkih Sorba stručno se nazivaju lužičko-sorbistika. Takođe su posetili Serbski dom, sedište centralne organizacije Lužičkih Srba - Domovine, kao i parohije Hodžij i Baćonj, i skulpturalni kompleks Svetog Ćirila i Metodija na planini Stoža kod Smoččice
Na putu za Nemačku, delegacija Matice slovačke simbolično je položila venac na Olšanskom groblju u Pragu na grobove dvojice značajnih promotera slovenske kulturne saradnje - Jana Kolara i Pavola Jozefa Šafarika, čije pamćenje ove godine obeležavamo povodom 230. godišnjice njegovog rođenja. Tim povodom, Matica slovenska je organizovala nekoliko događaja u Šafarikovom rodnom gradu Kobelijarovu, u obližnjoj Rožnjavi, i planira međunarodnu konferenciju u septembru, na koju je pozvala i predstavnike kulturnih i naučnih institucija Lužičkih Srba. Štampane večernje novine Serbske Noviny takođe su izvestile o poseti Matice slovačke 21. maja, a Matica slovačka je o tome izvestila i putem društvenih mreža. U delegaciji su bili predsednik Matice Slovačke Marijan Gešper, sekretar Matice Slovenske Peter Švantner, naučni saradnik Matice Slovenske Lukaš Perni i sekretar Mlade Matice Lukaš Havlik.
Izvor: Matica.sk/Pravda/ Preveo: Rene Poluh
