Piše: DŽevad Galijašević
Inače, podatak o hapšenju Alije Izetbegovića i prvom procesu, koji se vodio protiv njega u martu 1946. godine, pred vojnim sudom tadašnje Titove Jugoslavije, pominje Alijin zvanični biograf Zehrudin Isaković, koji navodi, da je Alija osuđen na tri godine strogog zatvora.
Ta biografija takođe demantuje sve tvrdnje pa i naknadnu Bakira Izetbegovića, da je Alija „sa 19 godina regrutovan u partizansku vojsku“. Kako je Alija rođen 1925. godine, 19 godina imao je 1944. godine, kada se, kako tvrdi Isaković, Izetbegović skrivao od regrutacije u ustašku vojsku.
„Za tadašnju vlast (NDH), postao je klasični vojni bjegunac, pa se morao skrivati cijelu 1944. godinu. Kada je postalo previše opasno bivati u Sarajevu, Alija bježi u rodnu Posavinu. Kako će sam kasnije posvjedočiti, nijedna od tamošnjih vojski nije mu imponirala: ni partizani, ni muslimanska milicija, a pogotovo to nisu bili četnici i ustaše.“ – tvrdi Alijin biograf, namjerno izostavljajući činjenicu da su se tokom 1944. baš u Posavini vodile borbe između partizana i pripadnika zloglasne Handžar – divizije, za koju su Mladi muslimani u Sarajevu skupljali pomoć.
U pomenutoj zvaničnoj biografiji Alije Izetbegovića vrijeme od 1941. do 1943. godine pominje se kao period Alijinog školovanja u Realnoj muškoj gimnaziji u Sarajevu. Kaže se, doduše, da je Alija bio jedan od osnivača organizacije Mladi muslimani, formirane u martu 1941. godine, ali se tvrdi da se Alija nije slagao sa „El hidajom“, Islamskom zajednicom Nezavisne države Hrvatske i udruženjem imama koje je otvoreno sarađivalo sa nacistima i regrutovalo muslimane u Handžar diviziju. U to doba Alija ne skriva ličnu mržnju prema komunistima, koje otkucava ustaškim vlastima.
U Sarajevu se prepričava kako je jedna od žrtava Alijinog doušništva bio i Ibrahim Kamenica sa Malog Alifakovca, čiji je otac držao bojadžijsku radnju u Telalima, na čaršiji. Ibrahimov otac 1942. godine morao prodati kuću na Bistriku, kako bi ga izvadio iz ustaškog zatvora. Ibrahim je zatim pobjegao u šumu, partizanima. Poslije rata u Zagrebu je završio elektrotehniku i postao profesor na fakultetu. Umro je posle rata deveestih, a o porodici Izetbegović govorio je često ali ništa dobro.
Istina je da srpski mladići, koje je Alija prijavio ustaškim vlastima, nisu imali tu sreću da požive toliko dugo. Jasenovac je, zahvaljujući kovačkom zanatu, preživeo jedino Uroš Miletić, koji je potvrdio da su u tom logoru ubijeni Špiro Knežević i Alijin školski drug iz gimnazije koji se prezivao Vojnović. Obojica su živjeli na Babića bašči, iznad ulice u kojoj su stanovali Izetbegovići. Vojnović, kog su zvali Vojno, bio je viđen momak, koji je učio drugove da plivaju, dok je Knežević bio napredni omladinac iz nešto imućnije srpske porodice koja je držala trafiku na Bentbaši.
Istoričari iz Zagreba, Beograda ili Banjaluke, se nisu posebno bavili Izetbegovićevom biografijom, ali je poznata činjenica da su Mladi muslimani, čiji je Alija bio aktivista, djelovali protiv partizana i komunista.
„Oni su bili neka vrsta podmlatka „El hidaje“, organizacije koja je sarađivala sa vlašću nacističke NDH. Međutim, „Mladi muslimani“ su se zalagali i za autonomiju Bosne, nezavisne islamske države, koju su zamišljali kao deo globalne islamske zajednice. Taj ideološki i politički program, čiji je produkt Izetbegovićeva „Islamska deklaracija“, posebno je oživeo početkom 70 – tih godina, nakon konačnog priznavanja muslimanske nacije u bivšoj SFRJ, pa sve do procesa protiv „Mladih muslimana“ iz 1983. godine, kada se vlasti obračunavaju sa Alijom i njegovim istomišljenicima“ – kazaće poznati istoričar iz Banja Luke, Željko Vujadinović.
Pokušaj da se biografija radikalnog islamiste „uljudi“ partizanskom i antifašističkom borbom, osujećen je „ novim prilozima za biografiju lidera bosanskih muslimana“ koje je, 20. oktobra 2003. godine, dan poslije Alijine smrti, objavio ugledni „NJujork tajms“.
„Tokom Drugog svetskog rata, kada je BiH postala deo pronacističke ustaške NDH, Izetbegović se pridružio „Mladim muslimanima“, vjerskoj grupi, podjeljenoj između podrške SS Handžar – diviziji i Titovim jugoslovenskim komunistima (partizanima). Alija Izetbegović je podržavao Handžar – diviziju“, napisaće novinar Chris Hedges, u„NJujork tajms“.
U prvim godinama poslije Drugog svetskog rata, Alija Izetbegović će biti, važan akter obračuna komunističkih vlasti Titove Jugoslavije sa pripadnicima islamsko – fundamentalističke organizacije „Mladi muslimani“, čiji je ključni vjerski i politički cilj bio stvaranje muslimanske, šerijatske države na teritoriji BiH!
Pouzdani izvori, upućeni u životni put i biografiju Alije Izetbegovića, potvrđuju, da je ovaj muslimanski lider, kao i mnoge druge hodže i navodni muslimanski intelektualci, postao saradnik Uprave državne bezbednosti (UDBA) u periodu od 1946. do 1949. godine, za vrijeme izdržavanja kazne zatvora, na koju je osuđen zbog pripadnosti pomenutoj muslimanskoj organizaciji i dokaza da je tokom Drugog svetskog rata sarađivao sa ustaškom vlašću u okupiranom Sarajevu.
Prema nepobitnim činjenicama Izetbegović se od ustaškog špijuna, čije su informacije n pripadnike, apredne sarajevske omladince slale u Jasenovac, u prvim godinama posle Drugog svjetskog rata, pretvorio se u saradnika Titove političke policije, koja je 1949. godine, na osnovu Izetbegovićevih informacija, na celoj teritoriji tadašnje SFRJ preduzela veliku akciju protiv pripadnika organizacije „Mladi muslimani“.
U toj akciji uhapšeno je nekoliko desetina pripadnika te organizacije, koji su, u dva velika sudska procesa, osuđeni na smrt ili na višegodišnje zatvorske kazne. Među uhapšenima i ubijenima bio je i Hasan Biber, čovek s kojim se Alija Izetbegović tajno sastajao odmah po izlasku iz komunističkog zatvora, u periodu od marta do aprila 1949. godine. Nakon što su Izetbegovića Titove vlasti uhapsile u martu 1946. godine, osudivši ga na tri godine strogog zatvora, Alija postaje predmet obrade Organizacije za zaštitu naroda – OZNA, i pokazuje „spremnost na saradnju“. Pišući o suđenju i presudi, Alijin biograf Zehrudin Isaković, ističe, da se takva presuda, smatrala „prilično blagom u to vreme“.
Isaković, takođe, svedoči da se kazna „stogog zatvora“ za Aliju svela na svega nekoliko meseci tamnovanja u Zenici, odakle je Izetbegović prebačen najpre u Stolac, a potom na „vaspitno – popravni rad“ na Boračko jezero iznad Konjica. Prema Isakovićevoj biografiji, Izetbegović je na jezeru radio na izgradnji letnjikovca UDBE, a radove su „nadgledali“ tadašnji Alijini islednici. Takođe je zanimljivo da je posle toga Izetbegović prebačen u Sarajevo, gde je učestvovao u izgradnji zgrade Centralnog komiteta Saveza komunista, u kojoj će njegova buduća supruga Halida raditi celi život i zaraditi penziju. Prema Isakovićevoj biografiji, Alija se, odmah po izlasku iz zatvora, ponovo povezao sa „Mladim muslimanima“, tačnije sa Hasanom Biberom, koji je uhapšen svega mesec i po dana nakon uspostavljanja veze sa Izetbegovićem. Isaković tvrdi da je Alija ostao na slobodi zahvaljujući Biberovom ćutanju nakon istrage, ali sarajevski novinar i publicista Adnan Buturović, autor knjige „Ko je bio Alija Izetbegović“, upozorava na nelogičnost činjenice da Alija te 1949. godine nije bio ponovo uhapšen.
„Izetbegović nije uhvaćen, osuđen, niti je svedočio protiv Hasana Bibera i Halida Kajtaza, iako je tvrdio da je s njima bio u kontaktu“, tvrdi Buturović.
Svi događaji iz 1949. godine nesumnjivo svjedoče o tome da je Izetbegović bio saradnik OZNE pa UDBE. Inače, obavještajna matrica OZNA-UDBA_SDB imala je najveće tačke uspjeha vrbovanja saradnika u zatvorima i unutar vjerskih zajednica.
Da Izetbegovića nisu vrbovali, on sigurno ne bi potražio Bibera i ostale mladomuslimane odmah po izlasku iz zatvora niti bi učestvovao u njihovoj kompromitaciji. Titove vlasti, su 1949. godine obračunale se sa „Mladim muslimanima“ na najsuroviji način, tajno streljajući najmanje četvoricu vođa te organizacije. Nakon tog obračuna, vlasti Aliju Izetbegovića puštaju da mirno završi fakultet i zapošljavaju i njega i njegovu suprugu Halidu u administraciji Centralnog komiteta Saveza komunista BiH. Zato će Izetbegović ostati saradnik UDBE i tokom 70-tih godina, kada je, nakon objavljivanja „Islamske deklaracije“ u Beogradu (?!), obnovio djelovanje organizacije „Mladi muslimani“.
Muhamed Kešetović, ključni svjedok protiv Alije i njegove grupe, u procesu iz 1983. godine, bio je Alijina operativna veza u Službi državne bezbjednosti. Tadašnja zamenica glavnog tužioca Edina Rešidović, na osnovu čije optužnice je Alija drugi put osuđen, kasnije će priznati da je Alija žrtvovan kako bi se tadašnji komunistički vrh u Sarajevu, s Hamdijom Pozdercem na čelu, spasio od optužbi da je zastranio u nacionalizam.
Upravo iz tog razloga, Alija Izetbegović se u procesu osnivanja SDA i kasnije, tokom građanskog rata u BiH, oslanjao i okruživao isključivo predratnim saradnicima UDBE i KOS-a (Haris Silajdžić, Mustafa Cerić, Salem Šabić, Hilmo Neimarlija, Enes Karić, Safet Halilović...
Bez sumnje, važan i poznat, među njima, bio je i nekadašnji Izetbegovićev istražitelj Munir Alibabić – „Munja“, koga Alija početkom rata postavlja za šefa sarajevske policije. Iz reda hodža, uz Aliju su bili bivši reis Mustafa Cerić, čije je kodno ime u KOS-u bilo „Car“, zatim, bivši banjalučki muftija Ethem Čamdžić, koji je radio pod šifrom „Edo“, kao i bivši travnički a danas banjalučki muftija Nusret Abdibegović
U životu I sudbini Alije Izetbegovića, nezaobilazna je ličnost Zaim Zaimović, koji je bio daidža - ujak bivšeg lidera SDA Sulejmana Tihića tokom Drugog svjetskog rata je bio u četnicima i 1944. godine je zahvaljujući njegovoj intervenciji Alija Izetbegović jepušten iz četničkog zarobljeništva, ekskluzivno saznaje Press RS. Prema tvrdnjama odlično upućenog izvora ovog lista, Aliju Izetbegovića obučenog u nacističku uniformu, 1944. godine u Garevcu kod Doboja su zarobili četnici i odveli u svoj štab na Trebavi.
Alija Izetbegović je pušten zahvaljujući intervenciji Tihićevog ujaka i poslijeratnog vlasnika pekare u Šamcu Zaima Zaimovića, zvanog Đikan.
Zaimović nikada nije krio da je tokom nacističke okupacije bio pripadnik regularne kraljevske vojske u otadžbini pod komandom popa Save Božića koga su partizani ubili 1945. godine u blizini Teslića, a čiji posmrtni ostaci su pronađeni tek pre dve godine.
Sulejman Tihić je sve to znao, čak je javno govorio da mu je Alija Izetbegović za života pričao da ga je njegov ujak Zaim izvukao iz četničkog zarobljeništva. Naravno, Tihić je o tome poslije nerado govorio iz političkih razloga, ali ta istorijska činjenica mu je sigurno išla u korist i zahvaljujući njoj je i pridobio veliku naklonost Alije Izetbegovića. Sam po sebi se nameće zaključak da je Alija promovisao Sulejmana Tihića za svog nasljednika upravo iz zahvalnosti što ga je njegov ujak izvukao iz zarobljeništva.
Interesantan je podatak, da je jedan od visokih oficira trebavskog četničkog odreda, tokom Drugog svjetskog rata bio i otac nekada{njeg funkcionera SDS-a Borislava Paravca koji je bio srpski član Predsedništva BiH u periodu kada je u fotelji bošnjačkog člana Predsedništva BiH sjedio upravo Sulejman Tihić.
Prema Paravčevim riječima, on i Tihić su tokom zajedničkog predsjednikovanja, pričali o toj temi u formi neobaveznog razgovara, ali je odlično razumio zašto
Tihić, nikada nije želio o tome javno govoriti.
Zaim Zaimović je do 90-ih godina imao svoju pekaru u Šamcu i cijeli Šamac je znao da je bio u četnicima.
Na žalost, vlasti RS se početkom rata nisu prema njemu ponele onako kako zaslužuje, zbog čega je napustio Šamac. On nikada nije pokazivao naklonost prema islamskom ekstremizmu, niti se hvalio time da je Aliju Izetbegovića spasao iz zarobljeništva..
Svi podaci I rezultati istraživanja toga vremena, se poklapaju sa podacima iz zvanične Izetbegovićeve biografije Zehrudina Isakovića, koji tvrdi da Alija 1944. godine nije bio u Sarajevu, nego u rodnoj Posavini, gde je “pobjegao skrivajući se od regrutacije u ustašku vojsku”. Od svega što je u toj friziranoj biografiji navedeno, očigledno je tačno samo to da je Izetbegović te godine zaista bio u Posavini, ali kao regrut ili dobrovoljac u redovima zloglasne Handžar – divizije, koja je u periodu od marta do juna 1944. godine preduzela najmanje šest ofanzivnih akcija na području severoistočne Bosne. Istorija je neumoljivo zabeležila da je ta jedinica po svireposti i zločinima koje su činili daleko prevazišla nemačke SS-ovce, njihove osnivače i mentore. Prema dostupnim podacima, pripadnici Handžar – divizije, u čijoj je uniformi uhapšen i Alija Izetbegović (u to vreme mladić od 19 godina), tokom šest meseci 1944. godine na području severne i istočne Bosne, te Srema u Vojvodini, ubili su više od 2500 ljudi, među kojima i veliki broj civila.
Član Predsjedništva BiH, iz reda srpskog naroda, Borislav Paravac je ipak potvrdio, da je njegov otac bio četnički komandant na Trebavi, ističući da je to opšte poznato i da su mediji, pogotovo sarajevski, o tome nadugačko i naširoko izveštavali, ali nikada nije želio detaljno I javno govoriti o tome, šta zna o zarobljavanju Alije Izetbegovića i ulozi Tihićevog "daidže" u njegovom oslobađanju.
Nakon održanog suđenja, Alijin prijatelj, Nedžib Šaćirbegović (otac Muhameda Šacirbegovića, bivšeg ambasadora BiH u U.N.-u) dobiva nešto veću kaznu od 4 godine. Za vrijeme robije komunisti ga stavljaju na prisilni rad izgradnje Centralnog Komiteta SK BiH (Saveza komunista Bosne i Hercegovine).
Nastaviće se… Prvi deo feljtona čitajte OVDE.
Tekst je pisan isključivo za portal Pravda, prenošenje je zabranjeno bez saglasnosti redakcije.
— Dnevne Novine Pravda (@NovinePravda) November 16, 2021
Izvor: Pravda
